تیرۆر تەنها بەرپاکردنی کردەوەگەلێکی ترسناک و دڕندەئاسا نیە لەپێناو کوشتن و لەناوبردن یان کۆمەڵکوژی و تەنها هەڵمەتێکی زەبرزەنگامێز و پەرگیرانە بێت، بەڕای شارەزایان و لێکۆڵەراوانی بواری تیرۆر و تیرۆریزمی جیهادگەرایی؛ تیرۆر هێزێکی ئایدۆلۆژیەو هەڵکەوتەی ئەو واقعە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئەخلاقی و ئابورییە کە بەرهەمهێنەری توندڕەوی و زەبروزەنگن لەئاستێکی ترسناکدا.
بەڵام ئایا بەکۆتایی داعش، تیرۆر لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا کۆتایی پێدێت ؟ ئایا بە جیهانیبوون و بە نێونەتەوەییبوونی تیرۆریزمی جیهادی چەند توانای بەهێزکردنی ئەو تۆرە جیهادییەی دەبێت؟ ئەم پرسیارانەو چەندین پرسیاری دیکە لە هەفتەنامەی رەهەندەکاندا ئاڕاستەی توێژەرو مامۆستای زانکۆ لەپاریس دکتۆرعادل باخەوان کراوە کە ئاسۆ جەبار میوانداری کردووە بۆ وتوێژی ئەم هەفتە رۆناکبیرییە...
عادل باخەوان دەڵێت "دەکرێت داعش وەک رێکخراو کۆتایی پێبێت، بەڵام ئەو هەلومەرجە بابەتییەی کە داعشەکان دروستدەکات چ وەک ئایدۆلۆژیا، چ وەک رێکخراو، چ وەک چینێک گوزارشت بکات لەهەلومەرجێکی کۆمەڵایەتی؛ ئەوە گرنگە".
هەروەها دەڵێت "سوپای تورکیا هەر ئەڕواتە ناو موسڵەوە بە رەزامەندی و بەبێ رەزامەندی ئەمریکییەکان و عێراقییەکان و حکومەتی هەرێم، بەلای کەمەوە دەتوانێت لەگەڵ حەشدی نیشتیماندا بڕوات کە خۆی پەروەردەی کردوون".
عادل باخەوان لەشرۆڤەکانیدا بۆ شەڕی موسڵ باس لەوەدەکات کە "دوو گریمانە روودەدات، یەکەمیان کە لە ئێستاو ئێرەدا روودەدات، کە جەنگی هەموانە دژی هەموان لەنیشتیمانی سونەکاندا کە پایتەختەکەی موسڵە، واتە ئەو هەموو ئەکتەرانەی کە هیچ شتێک پێکەوە کۆیان ناکاتەوە؛ هەمویان دژ بەیەکن. تەنها رەنگە خاڵێک هەبێت هەمویان پێکەوە کۆبکاتەوە، ئەویش لەناوبردنی داعشە. دوای ئەوەی کە خاڵە کۆکەرەوەکەیان نەما کە بریتییە لە داعش، هەمویان لەپایتەختی سونەکاندا یەکتر دەبیننەوە، واتە تورکیا لەگەڵ سوپای شیعەکاندا، حەشدی شەعبی لەگەڵ حەشدی نیشتیمانی، pkk لەگەڵ هێزی پێشمەرگەی بارزانیدا. هەموو ئەم لێکدژانە کە بەیەکەوە کۆدەبونەوە گریمانەی یەکەم دەبێت بە لیبینانساسیۆنی موسڵ، واتە بە لوبنانیکردنی موسڵ وەک هەشتاکان. واتە جەنگی هەموان وەک هۆبز دەڵێت دژ بە هەموان".
هەروەها دەڵێت "ئەو جینۆسایدەی کە لە موسڵدا دروستدەبێت رەنگە لەسەردەمی داعشیشدا وێنەی نەبوبێت، ئەم گریمانە رۆژێک پاش رزگارکردنی موسڵ روودەدات".
"گریمانەی دووەمیش بریتییە لەهەڵوەشاندنەوەی ئەو حیکایەتەی لەساڵی 1921 ەوە ئینگلیزەکان ناویانا دەوڵەتی عێراق".
لەپرسیارێکماندا سەبارەت بەوەی ئایا بە کۆتایی داعش تیرۆر کۆتایی دێت؛ عادل باخەوان دەڵێت "خۆی لەڕاستیدا داعش هیچ نیە بێجگە لەوەی یەکێکە لەو دەرئەنەنجامە سیاسیی و کۆمەڵایەتی و ئابوری و ئەخلاقیەی کە لە 2003 ەوە بەولاوە دروستبووە، ئایا ئەو هەلومەرجە بابەتییە کۆتایی پێدێت کە داعش یەکێکە لەدەرئەنجامەکانی و داعشی دروست کردووە، بەتەواوبوونی داعش کۆتایی پێدێت، بێگومان نەخێر".
هەروەها دەڵێت "هەر سێ کۆمەڵگەکەی عێراق؛ کۆمەڵگەی کوردی، کۆمەڵگەی سونی و کۆمەڵگەی شیعی هەمویان لێوانلێون لەفیکری داعش، لە ساکۆلۆژیەتی داعش و لە کەسایەتی داعش".
سەبارەت بە لەدایکبوونی تیرۆریزم لەعێراقدا عادل باخەوان دەڵێت "تیرۆریزمی عێراقی لەساڵی 2001 دا لەکوردستانی عێراقدا لەدایکدەبێت، وە لەکوردستانی عێراقەوە دەکشێت بۆ ناوچە سونییەکان و بۆ شارەکانی تری عێراق".
هەروەها دەشڵێت "بە کۆتایی داعش وەک رێکخراو؛ ئەو هەلومەرجە کۆتایی پێنایەت کە سەدان داعشی توندرەومان بۆ دروستدەکات".
سەبارەت بە گلۆبالیزاسیۆنی جیهادیشەوە دەڵێت "ئەوەی من ناوی لێدەنێم ئەنتەرناشیوناڵ جیهادە، نەوەیەک دەیبەن بەڕێوە کە لەدابڕانێکی رادیکاڵدان؛ نەوەک بە تەنها لەگەڵ ئیسلامیزمدا وەک ئایدۆلۆژیا و وەک رێکخراو و وەک بزوتنەوە، بەڵکو لەدابڕانیشدان لەگەڵ مێژووی 1400 ساڵەی ئیسلامیشدا".
سەبارەت بە چارەنوسی شەڕکەرە بیانییەکانی ناو داعشیش دەڵێت "تا ئێستا بەپێی راپۆرتی وەزارەتی ناوخۆی فەرەنسا 2000 فەرەنسی لەریزی جیهادییەکانی سوریا و عێراقدان بە ئەلقاعیدەو داعشەوە. کۆیگشتی ئەو ئەوروپی و ئەمریکیانەی کە لەریزەکانی ئەواندان 13.000 کەس تێدەپەڕێنێت، ئەم 13 هەزار کەسە؛ بێگومان کۆمەڵکوژ ناکرێن لەسوریاو لەعێراقدا. ئەگەر بێتوو نیوەشیان کۆتاییان پێبێت، نیوەکەی دیکەیان دەگەڕێنەوە. ..ئەمە یەکێکە لەو مەترسییە هەرە گەورانەی کە نەک بە تەنها دەزگاکانی هەواڵگیری ئەوروپا و ئەمریکا، بەڵکو دەزگاکانی توێژینەوەو زانکۆکان و چەندین ناوەندی بڕیاری هەراسان کردووە".
عادل باخەوان لە بەراوردکارییەکیدا دەڵێت "نوسەرێکی فەرەنسی ( Jean Pierre Filieu) کە نزیکەی 40 ساڵی تەواوە ئیش لەسەر ئیسلامیزم بەگشتی و بزوتنەوە رادیکاڵەکانی ئیسلامیزم دەکات بەشێوەیەکی تایبەت لەتازەترین لێدوانیدا کە من هاوڕام لەگەڵیدا، کارێکی زۆر جیدی لەسەر 11 ی سێپتەمبەر کردووە، کە چۆن ئەقاعیدە بە چ ئیمکانیاتێکەوە توانی پەلاماری نیۆرک و واشنتۆن بدات و مێژوو بگۆڕێت و مێژووییەکی دیکە دروستبکات، لەدەرئەنجامدا بۆ رۆژنامەی لۆمۆند دەڵێت؛ ئەو ئیمکانیاتەی کە ئێستا لەبەردەستی بزوتنەوە رادیکاڵەکان دا بەگشتی و داعش بەتایبەتیدایە، رێگای پێدەدات کە 1000 رووداوی 11ی سێپتەمبەری تر لەرۆژئاوا دروستبکات، واتە 1000 رووداو بە قەوارەی 11 ی سێپتەمبەر لەرۆژئاوا دروستبکات، چونکە ئەو ئیمکانیاتەی کە لەدەستی داعشدایە لە 2% ی لەدەستی ئەقاعیدەدا نەبوو کە 11ی سێپتەمبەری دروستکرد".
لەڕێگەی ئەم بەستەرەوە دەتوانن گوێبیستی تەواوی وتووێژەکە ببن .....
