Accessibility links

ڕێبوار تەها: گەرەنتیمان لە فەرماندەیی پرۆسەکانی کەرکوک وەرگرت، تا لەکێشەی نێوان جوتیارە کورد و عەرەبەکاندا دەستوەردان نەکات


لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا، جارێکی تر کێشەی نێوان کورد و عەرەبەکانی ناوچەی پەڵکانەی سەر بە پارێزگای کەرکوک سەریهەڵدایەوە، ئەو عەرەبانەی کە لای کوردەکان بە" عەرەبی هاوردە" ناسراون، هەوڵیاندا کوردەکان لە پەڵکانە دەربکەن و خۆیان لەو ناوچەیە نیشتەجێ ببنەوە، بەڵام کوردەکان ئەو هەوڵەیان ڕەتکردەوە.

کێشەی نێوان کورد و عەرەبەکانی پەڵکانەی سنوری کەرکوک، دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1975 ، کاتێک حکومەتی بەعس لەچوارچێوەی پرۆسەی ڕاگواستن و بەعەرەب کردندا، کوردەکانی لەو ناوچانە دەرکرد و عەرەبی لە ناوچەکانیان نیشتەجێ کرد، بەڵام ساڵی 2003 کاتێک بەعس ڕووخا، کوردەکان گەڕانەوە بۆ ناوچەکانی خۆیان، ئێستا کە حکومەتی عێراق لەکەرکوک باڵادەست بووەتەوە، عەرەبەکان دەیانەوێ جارێکی تر کوردەکان لەو ناوچانە دەربکەن.

لەم گفتووگۆیەدا لەگەڵ دەنگی ئەمەریکا، ڕێبوار تەها ئەندامی پەرلەمانی عێراق و یەکێک لە نوێنەرانی کەرکوک، ئاماژەبەوەدەکات لەسەردەمی ڕژێمی بەعسدا، بە هێزی یاسا و بڕیار بۆ پشتگیری "عەرەبە هاوردەکان" دەرچووە، ئەمەش وایکردووە، نەتوانرێ کێشەکان بە یاسا چارەسەر بکرێن، ئینجا لایەنی عەرەبی و دەسەڵاتدارانی بەغداش، بەشێوەی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ پشتگیری عەرەبەکان دەکەن، تا بگەڕێنەوە ئەو ناوچانەی پێشتر بەعس هێناونی، وتی"حکومەتەکە یەک لەدوای یەکەکانی عێراقیش نەیانتوانیووە ئەم کێشانە چارەسەر بکەن، لەدوای 16 ی ئۆکتۆبەریشەوە، گۆڕانکاری لەکەرکوک ڕوویداوە و عەرەبەکان دەیانەوێ خۆیان بسەپێنن بەسەر خەڵکی ڕەسەنی ناوچەکەدا."

ڕێبوار تەها، ڕوونیشیکردەوە ئەوان ئێستا لەبەردەم یەک ڕێگەچارەدان، دەبێت هەوڵبدەن لە ڕێگەی دادگای تایبەتمەندەوە ئەو کێشانە یەکلایی بکەنەوە، بەتایبەت ئەو زەوی و زارانەی کێشەیان لەسەرە لەنێوان کورد و عەرەبدا، مادەی 140 دەیانگرێتەوە و چارەسەریان بۆ دانراوە لەدەستوردا، وتی" عەرەبەکان لەڕابردوودا، پەنایان بردووەتە بەر دادگا، بەداخەوە هەندێک لەبڕیارەکانی دادگا لایەنگیریان پێوە دیارە، هەندێک لە بڕیارەکان پشتی بە نوسراوی ساختە بەستووە و لەدادگاش تێپەڕیووە."

وتیشی"ئێمە وەکو نوێنەرانی کەرکوک، لەماوەی ئەم چەند ڕۆژەدا، توانیمان هەندێک ڕاستی ڕوونبکەینەوە، بەتایبەت لە فەرمانگەی کشتوکاڵی کەرکوک هەندێک فەرمانبەر کارئاسانیان بۆ عەرەبە هاوردەکان کردووە و هەندێک نوسراویان پێداون، کە دادگا بۆ بڕیارەکانی پشتی پێبەستووە، لەکاتێکدا ئەو نوسراوانە پەیوەندیان بەمەسەلەکەوە نەبووە، ئینجا عەرەبەکان، حکومەت و لایەنی سەربازیان فریوداوە، گوایە ئەوان ناویان لە تۆماری ساڵی 1957 دا هەیە و خەڵکی ناوچەکەن، بەڵام تۆمار و سورەت قەیدمان هەڵداوە، دەرکەوت هەموویان خەڵکی ناوچەکانی تری عێراقن و بەعس هێناونی."

جەختیشیکردەوە"ئێمە لەڕووەوە شەرعیەکەوە سەیر دەکەین، ماف بۆ چی لایەکە، بۆ عەرەبی هاوردە یاخود خەڵکی ڕەسەنی ناوچەکە، ئێمە بۆ پەرلەمانی عێراق کە لیژنەیەکی پێکهێناوە، دەیسەلمێنین کە خاوەنی زەویەکان کوردە نەک عەرەبی هاوردە."

ڕێبوار تەها یەکێک لە نوێنەرانی کەرکوک لەپەرلەمانی عێراق، سەبارەت بە هۆکاری سەرهەڵدانەوەی کێشەی نێوان جوتیارە کورد و عەرەبەکان، باسیلەوەکرد پەیوەندی کەسی و فشارخستنە سەر لایەنی پەیوەندیدار لەبەغدا، هۆکاری سەرهەڵدانەوەی ناوبەناوی کێشەکانە، وتی"بەداخەوە، فەرماندەی پرۆسەکان لەبەغدا، نەک لەکەرکوک، ئەمجارە ڕۆڵیان هەبووە بۆ هاوکاری عەرەبەکان، بەڵام ئێمە توانیمان، ژووری ئۆپەراسیۆنەکان لەکەرکوک تێبگەیەنین، کە کوردەکان خاوەن مافن، لەکاتێکدا خەریکبوو ژووری ئۆپەراسیۆنەکانی کەرکوکیش بکرێتە لایەنگیر."

جەختیشیکردەوە" کاتێک ڕوونکردنەوەیان بە ژووری ئۆپەراسیۆنەکانی کەرکوک داوە و بەرچاو ڕوونیان لا دروستبووە، ئێستا لایەنگیری هیچ لایەک نین و ناوبژیوانن، گرنگیشە عەسکەر دەستوەردان نەکات و نەبێتە لایەنگیر، ئێستا گەرەنتی ئەوە وەرگیراوە، عەسکەر تەداخول نەکات ، بەتایبەت کوردەکان خۆڕاگرن و ئامادەنین موڵکی خۆیان جێبهێڵن."

please wait

No media source currently available

0:00 0:06:10 0:00


XS
SM
MD
LG