بە هەر شێوازێک بێت، دواجار ئەندامانی پەرلەمانی عێراق بودجەی ساڵی 2021ی وڵاتەکەیان پەسەندکرد هاوکاتی قەیرانی قوڵی ئابوری و دارایی عێراق.
بێگومان ئەم قەیرانە ئابوری و داراییەی عێراق هۆکاری زۆری هەن، لەوانە دابەزینی نرخی نەوت کە عێراق پشتێکی گەورەی پێدەبەستێت بۆ بودجەی ساڵانەی، هەروەها دۆسێکانی تایبەتیش بە گەندەڵی سیاسی و بەڕێوەبردن و دارایی و هتد.
پاش چەند مانگێک لە هاتوچۆ و سەردانی بەردەوامی شاندی هەرێمی کوردستانی عێراق و کۆبوونەوە و وتووێژی نێوان هەولێر و بەغدا، هەردوو لا گەیشتنە ڕێککەوتن لەسەر دۆسێ ئاڵۆزەکانی نێوانیان، لەوانە دۆسێی نەوت و هەروەها داهاتەکانی تری هەرێمەکە.
ئەمەش ئەو ڕێککەوتنەیە کە یاسادانەران و کاربەدەستانی کوردیش بەو هەنگاوە ناودێری دەکەن و وەک دەڵێن دەشێت گرفت و پشێویەکانی نێوان بەغدا و هەولێر بەرەو هێوربوونەوە ببات، لە کاتێکدا هێشتاش نازانرێت ئەم ڕێککەوتنە لە نێوان هەردوو ئەگەری جێبەجێکردن و جێبەجێنەکردندا چیی بەسەردێت و ئایا چارەنوسی ئەم دواترین ڕێککەوتنەش وەک ئەوانی پێش خۆی دەبن یان نا؟!
میوانی بەرنامە:
چیمەن ساڵح، نوسەر و لیکۆڵەر
هەرچۆنێک بێت بەپێی ئەم ڕێککەوتنە دەبێت حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق؛ ڕۆژانە داهاتی 250 هەزار بەرمیل نەوت بداتە حکومەتی نێوەندی بەپێی ئەو نرخەی کۆمپانیای نەوتی عێراق "سۆمۆ" دیاریدەکات.
هەولێر و بەغدا دەگەنە ڕێککەوتن، لەگەڵ ئەوەشدا کە هەوراز و نشێوی پەیوەندییەکانیان لەچەند سەروەختێکی جیاوازدا دەگەیشتە ئاستەکانی دابڕان. زۆرێک لە شیکەرەوە لەوبڕوایەدان هەرگیز پەیوەندییەکانی نێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی نێوەندیش ئەوەندە پەیوەندییەکی تۆکمە نەبووە کە بگوترێت هەردوولایان دەتوانن پێکەوە ببنە خاوەن کارنامەیەکی هاوبەش بۆ ئایندەی وڵاتەکەیان.
ئەم بودجەیە وەک ئابوریناسان ئاماژەیان پێکردووە، کەموکوڕی تیادا هەیە و بەتایبەتیش لە پەیوەندی بە داهاتی وڵاتەکەوە کە بەشە هەرە سەرەکییەکەی داهاتی نەوتە و ئەوجاش خەرجییەکان و نرخی دیناری عێراقی لەبەرامبەر دۆلاری ئەمەریکاییدا.
لە ئێستادا ئەوەی جێی سەرنجە، ئەو شەڕە میدیاییەیە لەسەر ئەوەی کێ هەڵگری وەک دەگوترێت ئەم "مەشخەڵی سەرکەوتنەی پەسەندکردنی بودجەیەیە."
ئایا ئەم ڕێککەوتنەی نێوان هەولێر و بەغدا جێبەجێدەکرێت، یان وەک ڕێککەوتنەکانی پێشتر نرخی نەوت بڕیاردەردەبێت؟
ئایا پەسەندکردنی بودجەی عێراق دەبێتە مایەی کرانەوەی دەروازەکانی چارەسەرکردنی قەیرانی دارایی هەرێم و موچەی فەرمانبەران و مامۆستایان؟
بۆچی لە عێراقدا دۆسێی بودجە دەکرێتە دۆسێیەکی سیاسی؟
جێبەجێکردنی ڕێککەوتنەکانی نێوان بەغدا و هەولێر، چەندێک پەیوەندیی هەیە بە حوکمڕانی باش و خراپەوە؟
هەولێر و بەغدا بەپێی پێوانەکانی حوکمڕانی باش و خراپ، لە کوێدان؟
چیمەن ساڵح، نوسەر و لێکۆڵەر، نوسەری کتێبی "بۆرییە ئاوەکانی حوکمڕانی" وەڵامی ئەم پرسیارانە و پرسیارەکانی تری ئەم هەفتەیەی لەگەڵ ڕووداوەکاندا دەداتەوە:
