دۆخی عێراق و ناوچە سنووریەکانی هەرێمی کوردستان لەبەردەم شەڕ و ئاڵۆزیدایە، لەحاڵەتی بەردەوام بوونی ئەو ئاڵۆزیانەدا، مەترسی هەڵگیرسانی شەڕی گەورە دێتە ئاراوە، ئەوەش لەکاتێکدایە عێراق بووەتە گۆڕەپانی ململانێ یەکی گەورەی نێو دەوڵەتی و ئیقلیمی.
لەکاتێکدا داعش هێرشەکانی لە ناوچە کێشە لەسەرەکان و سنوورەکانی هەرێم چڕکردووەتەوە، مەترسی سەرهەڵدانی ئاڵۆزی نوێ و لەقۆڵی تر، لەنێوان پێشمەرگە یاخود پارتی دیموکراتی کوردستان و پەکەکەش هاتووەتە ئاراوە، بەو پێ یەی یەکتری بە ئەنجامدانی هێرش بۆ سەر ئەویتر تۆمەتبار دەکەن.
لەکاتێکدا ناوچە سنووریەکانی دەوروبەری هەرێم ئاڵۆزە، ململانێی نێوخۆیی لایەنە عێراقیەکانیش تا دێت چڕدەبێتەوە، بەشێوەیەک شەوی ڕابردوو لە بەغدای پایتەختی عێراق خۆپیشاندان بۆ لابردنی وێنەی سەرکردە ئێرانیەکان لەنێو شەقامەکان ئەنجامدرا، ئەمەش بەمانای تۆخبوونەوەی ناکۆکی نێوان گروپە ئەجێندا جیاوازەکان لێکدرایەوە.
بورهان محەمەد فەرەج پەرلەمانتاری پێشووی عێراق و چاودێری سیاسی، ئاماژەبەوەدەکات عێراق دەوڵەتێکی لاوازە و بەرژەوەندی هەموو وڵاتێکی تێدایە، هەر لە تورکیا و ئێرانەوە تا دەگاتە سعودیە و ئەمەریکا، دەڵێت" پرسیار ئەوەیە، ئایا ئەمەریکا ڕێگەدەدات بە ئاڵۆزبوونی دۆخی عێراق، یاخود بەرژەوەندیەکانی خۆی بە گەورەتر دەبینێت؟"
جەختیشیکردەوە"پاراستنی عێراق پێویستی بە هاوپەیمانێتیەکی ئەمنی نێودەوڵەتی هەیە، ئەگینا عێراق و هەرێم ناتوانن خۆیان بپارێزن و هەموو لایەکیش چاویان لەسەریانە."
دۆخی عێراق و ناوچە سنووریەکانی هەرێم بە شێوەیەک ئاڵۆز و تێکەڵ و پێکەڵ بووە، لەلایەک داعش برەو بە هێرشەکانی دەدات، لەلاکەی تریش مەترسی سەرهەڵدانی ئاڵۆزی لەنێوان پێشمەرگە و پەکەکە لە ئارادایە، بەتایبەت دوای لێدوانەکەی شەوی ڕابردووی لیوا بەهرام یاسین ی فەرماندەی پێشمەرگە، کە پەکەکەی بە ئەنجامدانی هێرش بۆ سەریان تۆمەتبار کرد.
پێش تۆمەتبارکردنی پەکەکە لەلایەن فەرماندەکەی پێشمەرگەوە بە ئەنجامدانی هێرش، یەکێتی نیشتیمانی هێزی بەرەو زینی وەرتێ ی سنووری جوڵاندبوو، دوای گرژیەکانی شەوی ڕابردوو و یەکتری تۆمەتبارکردنەکەش، لەهەندێک ناوچە جوڵەی نائاسایی هەیە.
هاوکات لەگەڵ ئاڵۆزی نێوان پێشمەرگە و پەکەکەدا، تورکیا خۆی بۆ ئەنجامدانی لەشکرکێشی لەناو خاکی عێراق ئامادە دەکات، کە پێناچێت ئاراستەی لەشکرکێشیەکە ئەمجارە بەرەو شەنگال بێت، گومان دەکرێت بەرەو ناوچە سنووریەکانی هەرێم بێت، بەو پێ یەی حەشدی شەعبی بە ڕێنمایی ئێران هێزی بردووەتە ئەو ناوچەیە و تورکیا نایەوێت توشی پێکدادانی ڕاستەوخۆ بێت لەگەڵیان.
بورهان محەمەد فەرەج، ڕوونیکردەوە ئێرانیەکان دڵنیان گەر تورکیا بەرەو شەنگال بێت، دواتر ناوچەکە جێ ناهێڵێت، لەکاتێکدا ئەو ناوچەیە بۆ ئێران گرنگە، وتی"ئێران دەستەوەستان نابێت لە جوڵەی تورکیا بەرەو شەنگال، بۆیە دۆخەکە بۆ هەرێم مەترسیدارە، دەبێت هەرێم عاقڵانە خۆی لە ئاڵۆزیەکان دەربکات، ئەگینا ئێمە نەدەتوانین کێشەکان حەل بکەین، نە دەشتوانین قوڵیان بکەینەوە."
ئاڵۆزیەکانی عێراق هەر تەنها پەیوەندیدار نیە بە ململانێ ئیقلیمی و نێودەوڵەتیەکانەوە، بەڵکو ناوخۆی عێراق و هەرێم و پەیوەندی نێوان لایەنەکانیش ئاڵۆزە، لە هەرێم درزی گەورە لەنێوان لایەنەکان دروستبووە، لە عێراقیش لایەنەکان خاوەن چەکن و گرفت بۆ یەکتری دروست دەکەن.
ململانێی نێوان لایەنە عێراقیەکان تەنها لەسەر ئاستی ناوخۆ نیە، بەڵکو پەیوەندیدارە بە ململانێی نێوان سعودیە و ئێران، کە سونەکان پشتیوانی بەرەی سونە و شیعەکانیبش پشتیوانی جەمسەرە شیعیەکەن، ئەمە جگە لە دەستوەردانی تورکیاش لەم ململانێ یانە.
تەنانەت لەناوخۆی هێزە شیعیەکانیش، ئاراستەیەک هەیە بۆ نزیکبوونەوە لە بەرەی عەرەبی، بەڵام ئاراستەکەی تر کە لە ئێرانەوە نزیکە، بەتوندی دژی ئەم هەوڵانەیە و پێ ی ڕازی نابێت، ئەمە جگە لەوەی سعودیەکان هەندێکجار بەگومانن لەو درۆنانەی کە ناوخۆی وڵاتەکەیان موشەک باران دەکات، بەوەی سەرچاوەکانیان لە عێراقەوە بێت.
بەبڕوای بورهان محەمەد فەرەج، سعودیەکان هەوڵ دەدەن عێراق لە ئێران داببڕن و بیبەنەوە موحیتی عەرەبی، بۆیە ئەوانیش لە سەر ئاستی عێراق، هاوشانی تورکیا و ئێران جوڵەیان هەیە.
ململانێی نێوخۆیی، تێکەڵبوونی ئەجێندای دەرەکی، دۆخی عێراقیان بە شێوەیەک بارگاوی و ئاڵۆز کردووە، چارەسەربوونی کێشەکانی عێراقیان تەواو ئەستەم کردووە.
