سەرۆکی دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان بە گومانەوە لە پرۆسەی سەرژمێری گشتی لە ناوچە کێشە لەسەرەکان دەڕوانێت و دەڵێت،" لەبەر ئەوەی مادەی 140 جێبەجێنەکراوە سەرژمێریەکە لەناوچەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم تەندروست نیە، چونکە هاوڵاتیانی کورد ناتوان بە مافە دەستوری و یاسایەکانیان بگەن." گومانیشان لەوە هەیە لە چەند ساڵی داهاتوودا حکومەتی عێراقی سەرژمێریەکە بۆ " مەرامی سیاسی" بە کاربهێنێت.
فەهی بورهان، سەرۆکی دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، بە دەنگی ئەمەریکای ڕایگەیاند،" لەبەر ئەوەی مادەی 140 جێبەجێنەکراوە سەرژمێریەکە ناتوانێت سەرژمێریەکی تەندروست بێت، چونکە کورد ناتوانێت بەو مافە یاسای و دەستوریەی کە هەیەتی لە شارەکاندا پێبگات."
وتیشی،" ڕاستی ئەم سەرژمێریەی کە حکومەتی عێراقی بانگەشەی گەشەپێدانی بۆ دەکات ئێمە گومانمان هەیە لە داهاتوودا و لە پێنج بۆ دە ساڵی داهاتوودا بگۆڕێت بۆ مەرامێکی سیاسی، هەروەکو چۆن سەرژمێریەکانی سەردەمی پاشایەتی یان لەسەر دەمی کۆماری و دواتر لە سەردەمی کۆماریش لەسەردەمی حزبی بەعسدا بۆ مەرامی سیاسی و بچووکردنەوەی جوگرافیای کوردستان و گۆڕینی دیموگرافیای ناوچەکان بەکاریان هێنا بگۆڕدرێت."
بە گوێرەی ئەو زانیاریانەی کە دراون بە دەنگی ئەمەریکا، بەهۆی گەڕانەوەی ژمارەیەکی زۆری خێزانی کورد، بەتایبەت ئەوانەی مادەی 140 پڕکردووەتەوە بۆ زێدی خۆیان لە ناوچەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان لە بازگەکانی کەرکوکەوە ڕێگری لە گەڕانەوەیان کرا تا نەتوانن لەسەر ژمێریەکە خۆیان تۆماربکەن.
سەرۆکی دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان ئەم هەواڵەی پشتڕاستکردەوە کە لە بازگەکانی سنوری پارێزگای کەرکوک دوێنی سێ شەممە 19ی مانگی یانزەی 2024، لەکاتی گەڕانەوەی خەڵکی ڕەسەنی شارەکە لە سنورەکانی سلێمانی و هەولێر بۆ کەرکوک ڕێگریان لێکراوە، بەڵام دواتر چارەسەرکراوە و ڕایدەگەیەنێت،" ئومێد دەکەین پرۆسەکە بەباشی بەڕێوەبچێت و سەرئەنجام سەرژمێریەکە بۆ گەشەسەندن بەکاربهێنرێت نەک بۆ مەرامی سیاسی."
ئەمڕۆ چوار شەممە 20ی مانگی یانزەی 2024، دوای 37 ساڵ سەرژمێری گشتی لە تەواوی ناوچەکانی عێراق دەستی پێکرد و ماوەی دوو ڕۆژ قەدەغەی هاتوچۆیە تا بژمێرەکان بتوانن هاوڵاتیان لە ماڵەکانی خۆیان تۆماربکەن و ڕاستی و دروستی ژمارەی خێزانەکان بزانن، پرۆسەکەش لەلایەن حکومەتی عێراقی بە هاوبەشی لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان بەڕێوەدەچێت.
دکتۆر دارا ڕەشید، وەزیری پلاندانانی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند،" دوای 37 ساڵ لەسەرژمێری لە عێراق بۆیەکەمجارە حکومەتی هەرێمی کوردستان بەشداری لە سەرژمێری گشتیدا دەکات و کارەکان ئاسان نەبوون، بەڵام پرۆسەکە سەرکەوتووە."
لە کۆنگرە ڕۆژنامەوانیەکەدا وەزیری پلاندانانی هەرێم سەبارەت بە پرسی سەرژمێری هاوڵاتیانی ناوچەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم، وتی،" ئەمڕۆش کات لەبەردەستدا ماوە و هاوڵاتیان دەتوانن بگەڕێنەوە ئەو ناوچانەی کە سنوری مادەی 140."
هاوپەیمانی عەرەبی کەرکوک، ڕاگەیەندراوێکی بەپەلەی بڵاوکردەوە و و داوا لەسەرۆکوەزیرانی عێراق و دەسەڵاتدارانی سەرژمێری کەرکوک دەکات دەستەجێ پرۆسەی سەرژمێری گشتی لە کەرکوک ڕابگێرێت و پەسەند نەکرێت و لیژنەیەکی لێکۆڵینەوە پێکبهێنرێت بۆ ئەو پێشلکاریە کە کراوە لە سنورەکەدا.
لە ڕاگەیەندراوەکەی هاوپەیمانی عەرەبی کەرکوکدا هاتووە،" پێویستە ئەو دەستێوەردانە ڕابگرن کە بەئاشکرا و لە ڕێگای میدیاکانەوە لەلایەن بەرپرسانی حزبی و ئیداری و یاسادانانی سنوری کەرکوکەوە دەکرێت بە فشار خستنە سەر تیمەکانی سەرژمێری بۆ تۆماکردنی ئەو کەس و خێزانانەی کە لەناوچەکەدا بوونیان نیە، هەروەها هەڵمەتێک بەرپاکراوە بۆ هێنانەوەی ژمارەیەکی زۆری خێزان لە دەرەوەی پارێزگاکە کە دانیشتووی ئەو پارێزگایە نین، بەکارهێنانی دروشمی حزبی و نەتەوەیی بۆ سەپاندنی واقعی نوێی دیموگرافی هاوشێوەی ئەوەی هەموو لایەنەکان کە لە ساڵی 2003 کردوویانە کە بەشێوەی یاسای سەلمێنرا دەیانەوێت دووبارەی بکەنەوە."
لەبەرامبەر ڕاگەیەندراوەکەی هاوپەیمانی لایەنی عەرەبی کەرکوک، سەرۆکی دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، ڕایگەیاند،" ئەو لایەنە عەرەبیە پێشووتر بانگەشەی ئەوەیان دەکرد کە ئەو سەرژمێریە بۆ مەرامی سیاسی بەکارنایەت و بۆ گەشەسەندنە ئەگەر بەڵێ بۆ گەشەسەندنە بۆ نیگەرانن و لە چی نیگەرانن."
فەهی بورهان، سەرۆکی دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، ڕاشیگەیاند،" ئێمە لەسەرەتاوە نیگەرانبوونین لە مەسەلەی ئەنجامدانی سەرژمێری لەناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم واتا لە خانەقینەوە تا شەنگال، هۆکارەکەشی ئەوەبووە پێمان وابووە مادەیەکی دەستوری هەیە ئەم مادەیە کە ئەویش 140 جێبەجێنەکراوە، بنەمای یەکەمی مادەکەش باس لە ئاساییکردنەوەی دۆخی ئەم ناوچانە دەکات و دۆخی ئەم ناوچانەش ئاسایی نییە لەبەر ئەوە ئەنجامدانی سەرژمێری لە شوێنکدا ئاسایی نەبێت من پێم وایە ناتوانێت ئامانجەکەی بەدی بهێنێت."
وتیشی،" ئێستا سەرژمێریەکە ئەنجام دەدرێت و لەناو پرۆسەکەداین و لەڕووی ئیداریەوە ئامادەکاری باشی بۆ کراوە، بەڵام ڕەنگە بێ گرفتیش نەبێت بەتایبەت لە ڕووی کردنەوەی تابلێتەکان و زۆر جار بژمێرەکان لەگەڵ خەڵکی لەسەر هەندێک خاڵ و بڕگەی پرسیارەکان جۆرێک لە گرفت دروستت ببێت."
