نوێنەری بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر لە هەرێمی کوردستان ڕایدەگەیەنێت، ئەو قۆناغەی لە سوریا دروست بووە، وێرای ئەوەی بەرئەنجامی قەیرانێکی قوڵ و ڕووخانی ڕژێمێکی دیکتاتۆرە، هاوکات قۆناغیکی نوێیی مەترسیدارە بۆ خەڵکی ڕۆژئاوا، بۆیە پێویستی بە هەڵویست و پشتگیری هەموو لایەکە لە حکومەتی هەرێم و لایەنە سیاسیەکان و خەڵکی هەرێمی کوردستان.
فەتحوڵا حسێن، نوێنەری ئیدارەی خۆسەر لە سلێمانی، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند،" ڕژێمی بەعسی سوریا و سەرۆکەکەی هیچ دەستپێشخەریەکیان نەبوو بۆ چارەسەری سیاسی لە وڵاتەکەدا کە 13 بۆ 14 ساڵە لە قەیرانێکی گەورەدایە، هاوکات لە ناو شەڕێکی تائیفی و مەزهەبیدابوو، بڕواشی بە چارەسەر و بڕیارە نێودەوڵەتیەکان نەبوو بە تایبەت 22 و 54 کە باسی لە چارەسەری سیاسی دەکرد لە سوریا بۆیە قۆناغیکی تازە دێتە پێش."
وتیشی،" پێویستمان بە هەموو هەڵوێستێکی سیاسی و جەماوەریە، چونکە ئێمە لە قۆناغێکی تازەداین وە هێرش لەسەرمان زۆرە بە تایبەت تورکیا دژی دەستکەوتەکانمانە لە ڕۆژئاوا و دژی دیفاکتۆی کوردیە کە بەرێوەبەرایەتی خۆسەرە، تورکیا دەیەوێت هەموو دەستکەوتەکان کە لە پرۆژەیەکی سیاسیدا دەستمان خستوون هەڵیان بوەشێنێت، وە پیویستمان بە خەڵکە بە لایەنە سیاسیەکانە بە حکومەتی هەرێمە، کە ئەمە هەڵویستێکی نیشتیمانی و نەتەوەییە، چونکە لە دۆخێکی مەترسیدارداین."
دوای ئەوەی ڕۆژی 29ی مانگی 11 گرووپە چەکدارەکانی هەیئەت تەحریر ئەلشام و هاوپەیمانەکانی کە بە گرووپی سوونەی تونڕەوی نزیک لە تورکیا دادەنرێن لە یەکەم هەنگاویاندا هێرشیان کردە سەر شاری حەلەب لە سوریا و هێرشەکانیان بەردەوام کرد، تا ئەمڕۆ 8ی مانگی 12 بە تەواوی کۆتاییان هێنا بە دەسەڵاتی 53 ساڵەی بنەمالەی ئەسەد لە سوریا.
هێزەکانی سوریای دیموکراتیک هەرچەندە ڕاستەوخۆ نەکەوتنە شەڕ لەگەڵ ئەو هێزانەدا، بەڵام پێشڕەوی وکۆنتڕۆڵی هەندێ ناوچەیان کرد لە سوریا و لە ئێستاشدا مەترسی گرووپە چەکدارەکان و هێرشی تورکیا لەسەر ئەو هێزە و بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر هەیە لەو وڵاتە، بە تایبەت دوای ئەوەی لە مەنبەج شەڕێکی قورس لە نێوان هێزەکانی سوریای دیموکرات و هێزەکانی نزیک لە تورکیا بەڕێوەدەچێت و هەندێک سەرچاوەش باس لە داگیرکردنی دەکەن لەلایەن هێزەکانی نزیک لە تورکیاوە.
وێڕای دڵخۆشی لایەنە سیاسیەکانی ڕۆژئاوا و سوریا و خەڵکی ئەو ولاتە بە کەوتنی ڕژێمەکەی ئەسەد، بەڵام ئاڵۆزیەکان بووەتە هۆی ئاوارەبوونی هەزاران ماڵ و خێزانی کورد کە لە دۆخێکی خراپدا ژیان بەسەردەبەن و مەترسی لەسەر ژیانیان هەیە.
دعان عەلی، سەرۆکی نوێنەرایەتی ئەنجومەنی نیشتمانی کوردی لە هەرێمی کوردستان بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند،" ئەمڕۆ بۆ ئێمە جەژنێکی مەزنە، بۆ خەڵکی سوریا بەهەموو پێکهاتەکانەوە بەهەمانشێوە لەنێویشاندا کورد."
وتیشی،" کورد لە هەر پارچەیەک و هەر شوێنێکی جیهاندا بێت، شایی و خۆشی دەگێڕێت بۆ لەناوچوونی دەسەڵاتی ئێستای سوریا، چونکە 54 ساڵە دیکتاتۆریەت هەیە و دەسەڵاتێک نەما کە نیزامی خوێن ڕشتن و خوێن مژین پەیڕەو دەکرد، ئێمە وەکو کورد ئامادەین دەست لەناو دەست لەگەڵ پێکهاتەکانی دیکە سوریا هەستێنینەوە."
ئێوارەی ئەمڕۆ 8ی مانگی 12 حکومەتی هەرێمی کوردستان هەڵویستی خۆی لەسەر دۆخی سوریا ڕاگەیاند و لە بەیاننامەیەکدا دەڵێت،" گۆڕانکاریی خێرا و کەوتنی رژێمی دەسەڵاتداری سووریا، سەردەمێکی نوێی هێناوەتە کایەوە".
لە راگەیەندراوێکى حکومەتى هەرێمى کوردستاندا ئاماژە بەوە کراوە "رێز لە بڕیار و ئیرادەی خەڵکی سووریا دەگرین و هیوادارین سووریای داهاتوو، ئازاد و ئارام و دیموکراتیک و سەقامگیر بێت"
وا بڕیارە لە هەرێمی کوردستان چەند کەمپەینێکی هاوکاری بۆ ڕۆژئاوا ڕابگەیەندرێت لەلایەن خەڵکی سڤیل و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنیەوە.
فەتحوڵا حسێن دەڵێت،" وەک خۆمان لە ڕۆژانی داهاتوودا دەمانەوێت سەردانی هەموو لایەنە سیاسیەکان و ڕێکخراوە مەدەنیەکان بکەین و ئەو باروۆخەی سوریا ڕوونبکەینەوە، و دەمانەوێت پەیامی ئەوە بگەیەنین کە ئێمە بەشێکین لە چارەسەر نەک لە کێشە لە سوریا، ئێمە وەک نەتەوەیەک مافمان دەبێت بپارێزرێت."
سەرەڕای ناکۆکی لە نێوان بەشێک لە لایەنە سیاسیەکان لە ڕۆژئاوا، تایبەت ئەنجومەنی نیشتمانی کوردی کەبە لایەنی ناڕازی دادەنرێت دژی خۆبەڕیوەبەرایەتی خۆسەر، بەڵام هەردوولا داوای ئاشتەوایی نیوان لایەنە سیاسیەکان و چارەسەری هاوبەش دەکەن.
جەدعان عەلی، دەڵێت،" هەرچەندە باوەڕناکەم دۆخەکە لە ڕۆژئاوا تێکبچێت، بەڵام دەبێت بوەستین تا ڕەوشەکە بەتەواوی ڕوون دەبێتەوە لە سوریا، بۆیە هیوادارین لە ڕۆژئاوا دۆخەکە بەرەو باشبوون بچێت و گرنگە بە مێشکێکی نوێوە خۆمان ڕێکبخەینەوە و هەموو پێکهاتەکان بە کوردەوە خۆی تێدا ببینێتەوە و ڕێگە نەدەین جارێکی تر شەڕ و ئاڵۆزی دروست بێت و جارێکی تر خەڵکی ئاوارە و دەربەدەر بێت."
هاوکات نوێنەری بەڕێوەبەرایەتی خۆسەریش جەخت لە تەبایی نێوماڵی کورد و لایەنە سیاسیەکانی سوریا دەکاتەوە ودەڵێت،" کێشەی سوریا واتە چارەسەرێکی ناوخۆیی واتە خەلکی سوریا خۆیان لەسەر مێزی گفتوگۆ دانیشن و بتوانن کێشەکانی خۆیان چارەسەر بکەن، خەڵکی سوریا بە هەموو نەتەوەکانیانەوە بە تایبەت کە ئێستا دۆخیان خراپە و دۆخی ئابوری سوریا بە گشتی خراپە، دەبێت چارەسەری سیاسی لە نێوان لایەنە ناوخۆییەکاندا بکرێت، واتە نەگەرێینەوە پێش قۆناغی 2011 کە یەک وڵات و یەک سەرۆک حوکم بکات وڵاتێکی لامەرکەزی سیاسی تعدودی بێت، هەموو پێکهاتەکان دەبێت بەشداری بڕیاری سیاسی بن."
