ڕۆژنامەی واڵ ستریت ژۆرناڵ بە پشتبەستن بە کاربەدەستانی ئەمەریکایی بڵاویکردوەتەوە دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا لە ڕۆژانی کۆتایی بەڕێوبەرایەتی جۆو بایدن بەو ئەنجامە گەیشتوون کە ئیسرائیل بیر لەوە دەکاتەوە کە ئەمساڵ هێرشی گەورە بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران ئەنجام بدات، ئەمەش بە لەبەرچاوگرتنی لاوازی ئێران.
ڕاپۆرتەکە کە ڕۆژی چوارشەممە 13ی مانگی دوو بڵاوکراوەتەوە، باس لەوە دەکات هەڵسەنگاندنی شیکاریی دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا لە دەوروبەری سەرەتای ساڵی 2025 ئەنجامدراوە و تیشک دەخاتە سەر مەترسییەکانی کردەوە سەربازییە مەترسیدارەکان لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دوای هێرشەکانی ساڵی ڕابردوو بۆ سەر ئێران.
ڕۆژنامەی واشنتن پۆست هەروەها ڕۆژی پێنجشەممە 13ی مانگی دوو لە ڕاپۆرتێکدا ڕایگەیاند کە پێدەچێت ئیسرائیل لە چەند مانگی داهاتوودا لە هێرشێکی پێشوەختەدا هەوڵی لێدانی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران بدات. هێرشێک کە ڕەنگە پلانەکەی تاران بۆ چەند هەفتەیەک یان ڕەنگە چەند مانگێک دوابخات، بەڵام "بەپێی هەڵسەنگاندنی دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا، گرژییەکان لە سەرانسەری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زیاتر دەکات و ئەگەری ململانێیەکی بەرفراوانتری ناوچەیی دووبارە بەرز دەکاتەوە".
ڕۆژنامەی واڵ ستریت ژۆرناڵ بە پشتبەستن بە دوو سەرچاوەی ئاگادار نووسیویەتی، دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا شیکارییان کردووە کە ئیسرائیل داوا لە بەڕێوبەرایەتی ترامپ دەکات پشتیوانی لە هێرشەکانی سەر ئێران بکات و پێی وایە ئەگەری بەشداریکردنی ئەمەریکا لەو هێرشانەدا زیاترە لە چاو جۆو بایدن، سەرۆکی پێشووی ئەمەریکا.
بە وتەی بەرپرسێکی حکومەتی ئەمەریکا، کۆمەڵگەی هەواڵگری ئەمەریکا لە یەکەم ڕۆژەکانی سەرۆکایەتی دانۆڵد ترامپدا ڕاپۆرتی دووەمیان ئامادەکردووە و تیایدا ئاماژەیان بەوە کردووە ئیسرائیل بیر لە هێرشکردنە سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران دەکاتەوە و نیگەرانە لەوەی کە کات تەواو دەبێت بۆ ڕاگرتنی بەرنامەی چەکی ئەتۆمی ئێران.
بەرپرسانی سەربازی ئەمەریکا دەڵێن پێدەچێت ئیسرائیل پێویستی بە پاڵپشتی سەربازی و چەکی ئەمەریکا هەبێت بۆ هێرشکردنە سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران، بە لەبەرچاوگرتنی ئاڵۆزی دامەزراوە ئەتۆمییەکان.
کاربەدەستانی ئیسرائیل لە چەند مانگی ڕابردوودا چەندین جار ڕایانگەیاندووە کە دەرفەتەکان بۆ کردەوەی سەربازی دژ بە ئێران ئامادەیە. ئیسرائیل کاتز، وەزیری بەرگری ئیسرائیل لەنێو ئەم بەرپرسانەدایە، کە لە مانگی یازدەی ساڵی ڕابردوودا ڕایگەیاندبوو "دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران لە جاران زیاتر بەرەوڕووی هێرش دەبنەوە و ئێستا دەرفەتمان هەیە بۆ گەیشتن بە گرنگترین ئامانجمان، کە لەناوبردن و نەهێشتنی هەڕەشە وجودییەکانە بۆ سەر دەوڵەتی ئیسرائیل."
ئێران چەندین جار لەئەگەری هێرشەکان بۆ سەر دمەزراوە ناوکییەکانی، هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوەی کردووە، بەڵام ڕۆژنامەی واڵ ستریت ژۆرناڵ نووسیوێتی تاران ئێستا بەهۆی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر شوێنە سەربازییەکانی و ئەو شکستانەی کە هێزەکانی سەر بە ئێران، لەوانە حزبوڵا و حەماس تووشی بوون، زۆر لاواز بووە.
ڕاپۆرتەکەی واشنتن پۆست چی دەڵێت؟
ڕۆژنامەی واشنتن پۆست بڵاویکردوەتەوە ئیسرائیل بە ئەگەری زۆر لە نیوەی یەکەمی ساڵی 2025دا دامەزراوە ئەتۆمییەکانی فۆردۆ و نەتەنز دەکاتە ئامانج.
ڕۆژنامەکە بە پشتبەستن بە سەرچاوە هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا، دوو بژاردەی هێرشی ئەگەری باسکردووە کە هەردووکیان هاوکاری ئەمەریکا لەخۆدەگرن، چ لە ڕێگەی گەیاندنی سووتەمەنی بۆ فرۆکەکانی و چ لە ڕێگەی هەواڵگری، چاودێری و سیخوڕی لە ئۆپەراسیۆنەکاندا.
ڕۆژنامەی واشنتن پۆست لە ڕاپۆرتەکەیدا دەشڵێت هێزی ئاسمانی ئیسرائیل خۆی ئامادە دەکات بۆ ئەوەی کەڵک لە ئەگەری هەڵدانی مووشەکی بالیستیکی ئاسمانی بۆ زەوی وەربگرێت بەبێ ئەوەی فڕۆکەکانی بچێتە ناو ئاسمانی ئێرانەوە.
برایان هیوز، وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی وەڵامی ڕاپۆرتەکەی واشنتن پۆستی داوەتەوە و ڕایگەیاندوە، سەرۆک ترامپ ڕێگە بە ئێران نادات چەکی ئەتۆمی بەدەست بهێنێت.
هیوز وتیشی هەرچەندە سەرۆک ترامپ پێی باشە دانوستان لەگەڵ حکومەتی ئێران بکات بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان بە شێوەیەکی ئاشتیانە، بەڵام بۆ هەمیشە چاوەڕێ ناکات.
دانۆڵد ترامپ لەم دواییانەدا ڕایگەیاند کە پێی باشترە ڕێککەوتنێک لەگەڵ ئێران بکات نەک "بۆردومانی قورسی بکات".
سەرۆکی ئەمەریکا هەفتەی ڕابردوو ئەو هەواڵانەی ڕەتکردەوە کە باس لەوە دەکەن ئەمەریکا و ئیسرائیل بە هاوبەشی پلانی هێرشی سەربازییان بۆ سەر ئێران داناوە. جەختیشی کردەوە، لە جیاتی کردەوەی سەربازی، دەیەوێت لەگەڵ تاران بگەنە ڕێککەوتنێکی نوێی ئەتۆمی و وتیشی پێویستە دەستبەجێ کارکردن لەسەر ئەم ڕێککەوتنە دەستپێبکات.
بەڵام عەلی خامنەیی، ڕێبەری کۆماری ئیسلامی دوای قسەکانی سەرۆکی ئەمەریکا دانوستانەکانی لەگەڵ بەڕێوبەرایەتی سەرۆک ترامپ ڕەتکردەوە و وتی نە "ژیرانە" و نە "زیرەکانە"یە ئەگەر دانوستاندن بکەین و دوابەدوای ئەویش بەرپرسانی دیکەی کۆماری ئیسلامیش دژی دانوستان لەگەڵ ئەمەریکا هاتنە دەنگ.
ئیسرائیل لەم دواییانەدا دوو هێرشی تۆڵەسەندنەوەی بۆ سەر ئێران دەستپێکرد و بەرپرسانی ئیسرائیل و شارەزایانی سەربازی باسیان لەوە کردووە کە هێرشی دووەم زیانی وێرانکەری بە بەرگرییە ئاسمانییەکانی ئێران گەیاندووە. کاربەدەستانی کۆماری ئیسلامی ئەمە ڕەتدەکەنەوە.
سەرچاوە/رادیۆ فەردا