ڕۆژی سێشەممە ئەڵمانیا زیاتر لە 20 شوێنەواری دەستکردی ڕادەستی نایجیریا کردەوە، وتی ئەمە بۆ ڕاستکردنەوەی ئەو هەڵەیەیە کە زیاتر لە 100 ساڵ لەمەوبەر ڕوویداوە کاتێک شوێنەوارە دەستکردەکان لەلایەن هێزە داگیرکەرەکانی بەڕیتانیاوە دزران.
هەزاران پەیکەر و تابلۆ و کەلوپەلی کانزایی سەدەکانی 16 بۆ 18 کە بە هەندێک لە باشترین هونەرەکانی ئەفریکا ناسراون، لەلایەن هێزەکانی بەڕیتانیاوە لە شانشینی کۆنی بێنین تاڵانکران و دواتر خراونەتە مۆزەخانەکانی سەرانسەری ئەوروپا و ئەمەریکاوە.
گەڕاندنەوەی بەشێک لە شوێنەوارە دەستکردەکان لەلایەن ئەڵمانیاوە کە هێشتا سەدانی دیکەی لەلایەن لە کاتێکدایە کە هەوڵە نێودەوڵەتییەکان زیاتر بوون بۆ گەڕاندنەوەی شوێنەوارە دەستکردەکانی ئەفریکا لەلایەن هێزە داگیرکەرانەکانی پێشووی وەکو بەڕیتانیا و فەڕەنسا و بەلجیکاوە.
وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا ئەنالینا بێربۆک سەردانی ئابوجای پایتەختی نایجیریای کرد تاوەکو خۆی بە تایبەتی کەلوپەلەکان ڕادەستی ئەو وڵاتە بکاتەوە.
وڵاتی بێنینی دراوسێی نایجیریا لە ماوەی ڕابردوودا لەم ساڵدا پێشانگایەکی کردەوە بۆ ئەو کارە هونەری و گەنجینانەی کە دوای دوو ساڵ لە گفتوگۆکردن فەڕەنسا ڕادەستی کردبوونەوە.
ئەو 26 پارچەیەی فەڕەنسا ڕادەستی بێنینی کردەوە لە ساڵی 1892 دا لەلایەن هێزە داگیرکەرەکانی فەڕەنساوە لە پایتەختی شانشینی پێشووی داهۆمی دزرابوون.
شانشینی بێنین سەرەڕای ناوەکەی لە ناوچەیەکدا بووە کە ئێستا باشووری ڕۆژئاوای نایجیریایە.
بێربۆک لە میانەی مەراسیمی ڕادەستکردنەوەی شوێنەوارە دەستکردەکاندا لەگەڵ بەرپرسانی نایجیریادا وتی " ئەوەی ئێمە دەیگەڕێنینەوە بەشێکە لە مێژووی ئێوە، ئەوەی ئێمە دەیگەڕێنینەوە بەشێکە لە ئێوە."
وتی " ئێمە لێرەین هەڵەیەک ڕاست بکەینەوە."
زۆرێک لە شوێنەوارە دەستکردەکانی نایجیریا لە ساڵی 1897 دا تاڵانکراون، کاتێک سوپای بەڕیتانیا هێرشی کرد و شاری بێنینی لە ناوبرد، هەزاران کانزا و نەخشی عاجییان لەگەڵ خۆیاندا برد.
سەرچاوە/ فرانس پرێس