ناوچەی غەڕە و پەڵکانەی نێوان قەزاکانی خورماتوی پارێزگای سەڵاحەدین و کفری سنوری گەرمیان، لەلایەن چەکدارانی داعشەوە کراوەتە پێگەیەکی سەرەکی و ناوچەیەک بۆ پشوودان و جم و جۆڵ پێکردنی هێز، لەنێوان 4 ویلایەتی سەربەو ڕێکخراوە، کە بریتین لە ویلایەتەکانی، دیالە، سەڵاحەدین، کەرکوک و باکوری بەغدا.
ناوچەی غەڕە و پەڵکانە کە داعش وەکو شوێنی پشوودان و جم و جۆڵ پێکردنی هێز بەکاری دەهێنێت، دەکەوێتە نێوان هێزە عێراقیەکان و هێزی پێشمەرگەوە، ئەو ناوچەیە لە دوای 16 ی ئۆکتۆبەری ساڵی 2017 ەوە کەوتووەتە دەست داعش، یەکێکیشە لەو بۆشاییە ئەمنیانەی تا ئێستا پێشمەرگە و سوپای عێراق، ڕێکنەکەتوون لەسەر پڕکردنەوەی.
بەپێی بەدواداچوونەکانی دەنگی ئەمەریکا، ناوچەی غەڕە و پەڵکانە، سنورێکی تێدایە پێیدەوترێت تاوێرە کەوە، ناوچەیەکی پڕ لە شیو و تاوێرە، چەکدارەکانی داعش بن تاوێرەکان بۆ شوێنی حەوانەوە و خۆ شاردنەوە بەکاردەهێنن، بەڕۆژ لەبن تاوێرەکان دەمێننەوە و بەشەویش جم و جۆڵ و چالاکی ئەنجام دەدەن، بۆیە زۆرجار لەلایەن فڕۆکەکانی هاوپەیمانانەوە دەشکرێنە ئامانج، کاتێک دەیانەوێت هێرش بۆ سەر ناوچەیەک ئەنجام بدەن.
مەلا کەریم شکور بەرپرسی مەڵبەندی حەمرین ی یەکێتی، کە ناوچەی غەڕەو پەڵکانە دەکەوێتە سنوری کارکردنی مەڵبەندەکەیەوە، بەدەنگی ئەمەریکای وت"غەڕە و پەڵکانە بووەتە شوێنی مانەوە و حەوانەی داعش، ناوبەناو ئۆپەراسیۆن بۆ ئەو ناوچەیە ئەنجام دەدرێت، بەڵام هێشتا ناوچەکە داعشی تێدایە."
ناوچەی غەڕە و پەڵکانە دەکەوێتە باکوری ڕۆژهەڵاتی قەزای خورماتووی پارێزگای سەڵاحەدین و ڕۆژاوای قەزای کفریەوە، ناوچەیەکی گونجاوە بۆ دابەشکردنی هێز بەسەر پارێزگاکاندا، بەو پێ یەی هاوسنورە لەگەڵ کەرکوک و دیالە و سەڵاحەدین دا، بۆشاییەکی زۆریش لەنێوان خاڵە سەربازیەکانی عێراق دا هەیە و بە ئاسانی دەتوانن لەنێوان ئەو خاڵە سەربازیانەوە هاتووچۆ بکەن. پێشتریش دەنگی ئەمەریکا، وێنەی چەکدارانی داعشی لە ناوچەی غەڕە و پەڵکانە بڵاوکردەوە، وێنەکان بە کامیرای هێزەکانی هاوپەیمانان گیرابوون.
ناوبەناو هێزەکانی پێشمەرگە بە هاوکاری هاوپەیمانان ئۆپەراسیۆن بۆ سەر ناوچەی غەڕە و پەڵکانە ئەنجام دەدەن، تا ئێستا ژمارەیەک بەرپرسی سەربازی و ئیداریشیان لێ کوشتوون و دەستگیرکردوون، بەڵام جوگرافیای ناوچەکە هێندە بۆ داعش گرنگە، دەستبەرداری نابن، بۆیە بەردەوام 30 چەکدار لەو ناوچە دەمێنێتەوە، ئەوانیتربۆ پشودان و پەڕینەوە بۆ ناوچەکانی تر دەهێنرێنە ئەوێ.
لیوا مەریوان محەمەد فەرماندەی هێزەکانی پشتیوانی دووی پێشمەرگە، پێشتر بەدەنگی ئەمەریکای وت"داعشەکانی غەڕە و پەڵکانە بە ڕێنمایی کاردەکەن، هەندێکجار کش و مات و هەندێکجار جوڵە دەکەن."
بەپێی ئەو زانیاریانەی دەست دەنگی ئەمەریکا کەوتوون، داعش والی نوێی بۆ عێراق داناوە، کە ناوی ( ئەحمەد حامد حسێن) ناسراو بە ( ئەبو موسلیم) ە و تەمەنی 39 ساڵە، خەڵکی ناوچەی ئەلبوعیسای بەغدایە، لە ساڵی 2007 لەلایەن هێزەکانی هاوپەیمانانەوە دەستگیرکراوە و دواتر لە زیندان هەڵاتووە.
دەنگی ئەمەریکا لەڕێگەی دەزگا ئەمنیەکانی عێراقەوە، دوو وێنەی ( ئەحمەد حامد حسێن) ی دەستکەوتووە، یەکێک لە وێنەکان پێشتر و کاتێک زیندان بووە گیراوە، بەڵام وێنەی دووەم، کاتێک گیراوە کە چووەتە نێو داعش و بەرپرسیارێتی وەرگرتووە، وێنەکەش لە دەشتایی و بیاباندا گیراوە.
سەرچاوەیەکی ئەمنی ئاگادار کە داوایکرد ناوی بڵاونەکرێتەوە، بەدەنگی ئەمەریکای وت"داعش چەکدارەکانی زیادکردووە و مانگانە پێویستیان بە پارەیە، بۆیە پلانیان داناوە، لەڕێگەی نێوان کەرکوک/عوزێم خەڵک بفڕێنن و دواتر بە پارە ئازادی بکەن."
بەپێی وتەی سەرچاوەکە، داعش بۆ جم و جۆڵ لەنێوان شار و شارۆچکەکان، بەتایبەت پەڕینەوە لە غەڕە و پەڵکانەوە بۆ پارێزگاکانی تری عێراق، لەئێستادا وڵاخ بەکاردەهێنن، تا نەبنە ئامانجی فڕۆکەکان و وەکو شوانکارە خۆیان نیشان دەدەن، لەکاتێکدا پێشتر ماتۆڕ سکیلیان بۆ هاتووچۆ بەکاردەهێنا.
هەرچەندە سەرچاوەکەی دەنگی ئەمەریکا، جەختیکردەوە خواردن لە ناوچەکانی عێراقەوە بە ئاسانی دەگاتە دەست چەکدارانی داعش لە غەڕە و پەڵکانە، بەڵام کەریم شکوری بەرپرسی مەڵبەندی حەمرین ی یەکێتی، بێ ئاگایی خۆی نیشاندا لە چۆنیەتی گەیشتنی خۆراک بەدەست چەکدارانی داعش، وتی"ناوچەکە ئاسانە بۆ ئەوەی خواردنی پێبگەیەنرێ، تەنانەت ئۆتۆمبێلیش دەتوانێت هاتووچۆ بکات."
لەگەڵ نزیکبوونەوە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، جم و جۆڵی چەکدارانی داعش لە عێراق بەشێوەیەکی بەرچاو زیادیکردووە، بەشێوەیەک کەم شەو هەیە، پەلامار و هێرش ئەنجام نەدەن.
