Accessibility links

هەرێم کەمال ئاغا: بە کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە عێراق دەستوەردانەکان بەتایبەت دەستوەردانی تورکیا و ئێران زیاتر دەبێت


هەرێم کەمال ئەغا ئەندامی سەکردایەتی یەکێتی نیشتمانی کوردستان
هەرێم کەمال ئەغا ئەندامی سەکردایەتی یەکێتی نیشتمانی کوردستان

هەرێم کەمال ئاغا ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەگری پەرلەمانی عێراق لەسەر فراکسیۆنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان دەڵێت" منیش له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌م كه‌ عێراق خۆی بتوانێت له‌سه‌ر قاچی خۆی بوه‌ستێت و ڕێگری بكات، بەڵام گومان له‌وه‌ نییه‌ دوای كشانه‌وه‌ی سوپای ئه‌مه‌ریكا له‌ عێراق ته‌داخولكردنی ئه‌جێندای هه‌رێمایه‌تی له‌سه‌ر خاكی عێراق، له‌سه‌ر كاروباری عێراق ، له‌سه‌ر داهاتوی عێراق زیاتر ده‌بێت ئەگەرچی عێراق توانای نیە بەهێز ڕووبەڕووی پێشێلکاری سەروەرییەکەی ببێتەوە بەڵام دەبێت لەدوای کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە کۆمکاری وڵاتانی عەرەب و ئەنجومەنی ئاسایش کەیسی پێشێلکردنی سەروەرییەکەی بجوڵێنێت، دەشڵێت " کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا داواكاریه‌كی عێراقیه‌ ئێمه‌ش كه‌ به‌شێكین له‌ عێراق وه‌كو هه‌رێمی كوردستان ڕێزی لێدەگرین بەڵام عێراق لەو بڕیار و داواکارییە پەلەی کرد. "

" عێراقیش هێشتا پێویستی زۆری به‌هێزه‌كان یان ئه‌مه‌ریكا هه‌یه‌ "

لەسەرەتای وتووێژەکەدا ئەندامەکەی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق سەبارەت بە ڕێککەوتنی نێوان ئەمەریکا و عێراق لەسەر کشانەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئەمەریکا لە عێراق دەڵێت" دیاره‌ به‌رنامه‌ی كشانه‌وه‌ی هێزه‌كانی ئه‌مه‌ریكا له‌ عێراق به‌تایبه‌تی هێزه‌ شه‌ڕكه‌ره‌كان ئه‌مه‌ خۆی له‌خۆیدا له‌وانه‌یه‌ له‌چوارچێوه‌ی سیاسه‌تی ئه‌مه‌ریكادا بێت وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ ئه‌فغانستان یان ئه‌وه‌ی له‌ عێراق هه‌رچه‌نده‌ دوو شێوازی جیاواز دوو سیاسه‌تی جیاواز، جیاوازی نێوان خواردنی سێو و پرته‌قاڵیش هه‌یه‌ له‌م نێوانه‌ كه‌ئه‌وه‌ قسه‌یه‌كی ئینگلیزییه‌، بۆیه‌ گرنگی عێراق بۆ ئه‌مه‌ریكا و ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست گرنگیه‌كی زۆره‌، عێراقیش هێشتا پێویستی زۆری به‌هێزه‌كان یان ئه‌مه‌ریكا هه‌یه‌ چونكه‌ بوونی تیرۆر تائێستا به‌رده‌وامی هه‌یه‌."

" عێراق ده‌بێت هه‌وڵ بدات توشی بۆشاییه‌كی ئه‌منی گه‌وره‌ نه‌بێت له‌كشانه‌وه‌ی به‌تایبه‌تی هێزه‌ شه‌ڕكه‌ره‌كانی ئه‌مه‌ریكا "

هەرێم کەمال ئاغا ئەوەشی وت" بوونی پێشێلكردنی سه‌روه‌ری عێراق له‌لایه‌ن دراوسێكانی تائێستا به‌رده‌وامی هه‌یه‌، کە ئەمە پێشێلكردنی یاسای نێوده‌وڵه‌تییه‌، پێشێلكردنی سه‌روه‌ری عێراقه‌، له‌ناو عێراقیش كۆمه‌ڵێك گروپی جیا به‌ئامانج گرتنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی عێراق ده‌كات جیا له‌وه‌ی باسی باڵوێزخانه‌كان ده‌كرێت، باس له‌ هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان ده‌كرێت ئه‌مانه‌ له‌چوارچێوه‌ی ئه‌وه‌ن كه‌ یاسای نێوده‌وڵه‌تی ڕێگری له‌مه‌ ده‌كات ئه‌مانه‌ باڵێوزخانه‌ و نوێنه‌رایه‌تیه‌كان پاراستنیان له‌سه‌ر ئه‌ركی عێراقن تاكۆتایی ساڵ هه‌م عێراق ده‌بێت هه‌وڵ بدات توشی بۆشاییه‌كی ئه‌منی گه‌وره‌ نه‌بێت له‌كشانه‌وه‌ی به‌تایبه‌تی هێزه‌ شه‌ڕكه‌ره‌كانی ئه‌مه‌ریكا، ده‌بێت له‌داهاتوو له‌سه‌ر هێزه‌كانی ناوخۆ ئیسناد-پشتگیری بكات."

" کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە عێڕاق بۆشایی دروست دەکات "

بە بۆچوونی تۆ کشانەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئەمەریکا لە عێراق بۆشاییەک لە ڕووی ئەمنیەوە بۆ عێراق دروست دەکات؟

لە وەڵامدا هەرێم کەمال ئاغا وتی" بێگومان عێراق تائێستاش به‌رده‌وامه‌ له‌شه‌ڕی داعش كۆمه‌ڵێك بۆشایی ئه‌منی گه‌وره‌ی هه‌یه‌ تائیستا له‌ عێراق به‌تایبه‌تی له بابەتی پشتگیری ئاسمانی تائێستاش ئەمەریکا به‌رده‌وامه‌ بۆ پشتگیری كردنی عێراق له‌ جموجۆڵی چه‌ته‌كانی داعش له‌ شوێنێك بۆ شوێنێكی ترەوە ئه‌مه‌ پشتگیریه‌كی گه‌وره‌یه‌ بۆئه‌وه‌ی هێزه‌كانی عێراق سودی لێوه‌ربگرن ئه‌مه‌ له‌ڕووی ته‌كنه‌لۆژیا له‌وانه‌یه‌ هه‌ندێك شت له‌ده‌ره‌وه‌ی توانای عێراق بێت هه‌ندێك شت به‌گشتی هێزه‌كانی هاوپه‌یمان هاوكار بوون بۆ ئه‌م بابه‌ته‌، ئه‌وه‌ی كه‌ هه‌یه‌ ئایا عێراق له‌م ماوه‌ی كه‌ هه‌یه‌ چۆن ده‌توانێت زیاتر ئه‌م بۆشاییه‌ دروست نه‌بێت؟ خۆی ئه‌م پشتگیریه‌ ماددی و مه‌عنه‌وییه‌ی له‌م ڕێككه‌وتنه‌ هاتووه‌ دەبێت بتوانن هه‌ردوولا سودی لێوه‌ربگرن به‌تایبه‌تی عێراق له‌ڕووی ئابوری و له‌ڕووی سیاسیه‌وه‌ له‌ڕووی ئه‌منییه‌وه‌ زیاتر پێویستی به‌ هاوپه‌یمانه‌كان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی ئه‌مه‌ریكا ئێمه‌ پێمانوایه‌ ده‌كرێت له‌وه‌ی داهاتوو سوود ببینێت."

ئاغا زیاتر ڕونیکردەوە" ئه‌م بۆشاییه‌ ته‌نانه‌ت بۆشاییه‌كی عه‌سكه‌ری نییه‌، ده‌توانیین بڵێن بۆشاییه‌كی كۆمه‌ڵێك ئه‌جیندای ده‌ره‌كی تێدایه‌ له‌وه‌ی كه‌ هه‌ندێكجار دروست ده‌بێت، ئایا عێراق ده‌توانێت له‌سه‌ر قاچی خۆی بوه‌ستێت و ڕێگری له‌م ده‌ستێوردانانه‌ی هه‌رێمایه‌تی بكات؟ چ وه‌كو به‌زاندنی سنور و به‌زاندنی كۆمه‌ڵێك پڕانسیپی نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه‌ كه‌ تائێستا پێشێلكاری یاسایی و پێشێلكاری سەروەری عێراق ده‌كرێت، ئایا عێراق ده‌توانێت له‌داهاتوودا ئه‌م ڕێگریانه‌ بكات؟ من پێموایه‌ بێ پشتگیری نێوده‌وڵه‌تی هاوپه‌یمانان عێراق ئه‌مه‌ ناتوانێت."

"بە کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە عێراق دەستوەردانەکان بەتایبەت دەستوەردانی تورکیا و ئێران زیاتر دەبێت "

ئایا عێراق جێگرەوەی چی دەبێت بۆ ئەو هێزانەی دەکشێنەوە وەک خۆت دەڵێی لە کاتێکدایە دۆخی ئەمنی خراپە و سەروەری عێراقیش پێشێل دەکرێت؟

وەڵامەکەی هەرێم کەمال ئاغا بەمجۆرە بوو" ئه‌مه‌ پرسیارێكی گرنگه‌ دیاره‌ هێزه‌ شه‌ڕكه‌ره‌كان ده‌كشێننه‌وه‌ به‌ڵام بۆ ڕاوێژكاری و مه‌شق و ڕاهێنان و پشتگیری ده‌مێننه‌وه‌ و ده‌توانن سوود له‌مه‌ش وه‌ربگرن كه‌ بتوانرێت هه‌م زیاتر پابه‌ندبن به‌ هه‌ندێك ڕێنمایی، وه‌ عێراقیش ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ هێزی سوپای ناوخۆ و به‌رگری و كۆمه‌ڵێك هێزی هه‌یه‌ بتوانێت له‌ڕووی سیاسه‌تی نیوده‌وڵه‌تیه‌وه‌ زیاتر بتوانێت پشتگیری به‌خۆیه‌وه‌ بكات، وه‌ ئه‌م كێشانه‌وەیەش و هه‌ر پێشێلكارییه‌ك هه‌بێت چیتر به‌هۆی بێده‌نگی یان له‌به‌ر فلان ده‌وڵه‌ت له‌ڕێگه‌ی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایش له‌ڕێگه‌ی دۆسته‌كانیه‌وه‌ هه‌ندێك جووڵه‌ی دیبلۆماسی به‌كاری بهێنێت، بتوانێت له‌ قازانجی به‌رژه‌وه‌ندی عێراق و سەروەرییەکەی و داهاتووی عێراق به‌ قازانجی خۆی بشكێنێته‌وه‌."

پێشتر لە دیمانەیەکی بەشی کوردی دەنگی ئەمەریکا لەگەڵ د.فوئاد حوسێن وەزیری دەرەوەی عێراق دەربارەی هاتنی سوپای تورکیا بۆ ناو خاکی عێراق ڕایگەیاندبوو" عێڕاق ناتوانیت بەرامبەر بە تورکیا بەرگری لە خۆی بکات."

هەرێم کەمال ئاغاش جەخت لەوەدەکاتەوە دوای کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە عێراق دەستوەردانە هەرێمییەکان زیاتر دەبێت لەو ڕوەوە دەڵێت" گومان نییه‌ ده‌ستێوه‌ردانه‌كان زیاتر ده‌بێت، وه‌ گومان له‌وه‌ش نییه‌ كه‌ عێراق له‌ڕووی سه‌ربازییه‌وه‌ توانای به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی نییه‌ به‌ڵام خۆ له‌ڕێگه‌ی كه‌ناڵی دیبلۆماسیه‌وه‌ ده‌توانێت له‌ڕێگه‌ی كۆمكاری عه‌ره‌بی و له‌ڕێگه‌ی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایش و له‌ڕێگه‌ی دۆسته‌كانیه‌وه‌ ئه‌م كه‌یسه‌ بێته‌ كه‌یسێكی نێوده‌وڵه‌تی كه‌ ئۆپراسیۆنی سه‌ربازی له‌سه‌ر خاكی وڵاتێكی تر پێشێلكارییه‌كی یاسای نێوده‌وڵه‌تییه‌ بۆیه‌ ئه‌مه‌ی كه‌ ده‌كرێت له‌ داهاتوودا دەبێت عێراق زیاتر پشتگیری دیبلۆماسی به‌ده‌ستبهێنێت یان كاری دیبلۆماسی زیاتر بكات له‌هه‌مانكاتیشدا خۆشی چیتر بێده‌نگی نه‌نوێنێت به‌رامبه‌ر ئه‌و پێشێلكاریانه‌ی هه‌رێمایه‌تی له‌سه‌ر خاكی عێراق، له‌سه‌ر سەروەری و له‌سه‌ر كاروباری ناوخۆی عێراق ده‌كرێت، منیش له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌م كه‌ عێراق خۆی بتوانێت له‌سه‌ر قاچی خۆی بوه‌ستێت و ڕێگری بكات، بەڵام گومان له‌وه‌ نییه‌ دوای كشانه‌وه‌ی سوپای ئه‌مه‌ریكا له‌ عێراق ته‌داخولكردنی ئه‌جێندای هه‌رێمایه‌تی له‌سه‌ر خاكی عێراق، له‌سه‌ر كاروباری عێراق ، له‌سه‌ر داهاتوی عێراق زیاتر ده‌بێت."

"تا عێراق زیاتر لەسەر قاچی خۆی بوەستێت پێویستی بە پشتیوانی دۆستەکانی هەیە "

لەسەروبەندی پەسەندکردنی بڕیاری کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە عێراق لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە فراکسیۆنە کوردییەکان بەشداری ئەو کۆبونەوەیان نەکرد سەبارەت بە بۆچونی ئێستای کوردەکان لەسەر ڕێککەوتنی کشانەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئەمەریکا لە عێراق؟ هەرێم کەمال ئاغا وتی" ئێمه‌ وه‌كو تێكڕای فراكسیۆنه‌ كورده‌كان نه‌چوینه‌ ئه‌و دانیشتنه‌ی بۆ كشانه‌وه‌ی سوپای ئه‌مه‌ریكا له‌به‌رئه‌وه‌ی پێمانوایه‌ تائێستا عێراق له‌ڕووی سه‌ربازی و له‌ڕووی ئه‌منی و شه‌ڕی داعش و پێویستی زیاتر به‌پشتگیری هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان هه‌یه‌، پێویستی به‌ هێزه‌كانی ئه‌مه‌ریكا، ئه‌وروپا، ناتۆ زیاتر هه‌یه‌ بۆیه‌ عێراق هه‌تا له‌سه‌ر قاچی خۆی زیاتر بوه‌ستێت و ئه‌و هێزانه‌ی زیاتر مه‌شق پێكراون له‌ڕووی ته‌كنه‌لۆژیا و له‌ڕووی چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی و پشتگیری هێزی هاوپه‌یمانان بۆ ئاسمان بۆ ده‌ریا بۆسه‌ر زه‌مین بۆ هه‌موو ئه‌وانه‌ هێشتا پێویستی به‌ دۆسته‌كانی هه‌یه‌ ئه‌و بیروبۆچوونی ئێمه‌ بووه‌ له‌ڕابردوودا."

"ئێستاش پێمانوایه‌ هه‌تا ئه‌وكاتانه‌ی عێراق ته‌واو ده‌توانێت سەروەری خۆی بپارێزێت پێویستی به‌ دۆسته‌كانی هه‌یه‌ ئه‌مه‌ بڕیارێكی عێراقیه‌ كه‌ داویانه‌ له‌وانه‌یه‌ كورد كه‌ به‌شێك بووه‌ له‌م گفتوگۆیه‌ی كه‌ هه‌یه‌، وه‌به‌شێك ده‌بێت له‌ ئیلتزام كردنی ئه‌و گفتوگۆیه‌ كه‌ له‌ ئه‌مه‌ریكا دایالۆگی ستراتیجی كراوه‌ ئیتر ئه‌وه‌ی گرنگه‌ دایالۆگه‌كه‌ كۆمه‌ڵێك به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوولای تێدایه‌ به‌تایبه‌تی بۆ عێراق."هەرێم کەمال ئاغا ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق وایوت"

"داواكاریه‌كی عێراقیه‌ ئێمه‌ش كه‌ به‌شێكین له‌ عێراق وه‌كو هه‌رێمی كوردستان ڕێزی لێدەگرین "

هەرێم کەمال ئاغا ئەوەشی وت" ئه‌مه‌ی ئاماژه‌م پێدا ( داواكاریه‌كی عێراقیه‌ ئێمه‌ش كه‌ به‌شێكین له‌ عێراق وه‌كو هه‌رێمی كوردستان ڕێز له‌و داواكارییه‌ی عێراق و زۆرینه‌یه‌ی كه‌ ده‌نگیان به‌وه‌ داوه‌ بۆئه‌وه‌ی هه‌م كشانه‌وه‌ی هێزه‌كانی ئه‌مه‌ریكا، وه‌ ئێستاش ئه‌وان هاتونه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و بۆچوونه‌ی كه‌ بۆ كۆتایی هێزه‌ شه‌ڕكه‌ره‌كانی ئه‌مه‌ریكا بكشێننه‌وه‌ له‌ڕووی پشتگیریكردنی نێوده‌وڵه‌تی و ناوخۆیی بۆ مه‌شق و ڕاهێنان و له‌ڕووی كۆمه‌ڵێك فه‌رهه‌نگ و كه‌لتور و ڕێنمایی و له‌ڕووی پشتگیری عێراق له‌ كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی زیاتر بكرێت، وه‌ من پێموایه‌ ئه‌م قۆناغه‌ش پێویسته‌ عێراق زیاتر بتوانێت خۆی بڕیاری خۆی بداتكه‌ ئه‌و پشتگیریانه‌ی خۆی له‌ به‌رژه‌وه‌ندی خۆی بێت."

"عێراق له‌مه‌ په‌له‌ی كرد "

هەرێم کەمال ئاغا دووپاتیکردەوە" به‌ بۆچوونی ئێمه‌ تائێستا عێراق ناتوانێت ئه‌م هێرشانه‌ له‌ڕووی سەروەرییەوه‌ و له‌ڕووی ناوخۆییه‌وه‌ كه‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر عێراق بێ پشتیوانی هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان بتوانێت ئه‌م ڕێگریانه‌ی پێبكرێت چ ده‌ستێوه‌ردانی هێزه‌كانی هه‌رێمایه‌تی به‌تایبه‌تی توركیا و ئێران، وه‌ چ ئه‌و ته‌داعیاتانه‌ی كه‌ له‌ناو خاكی عێراقیش هه‌یه‌ تائێستا عێراق به‌هۆی كۆمه‌ڵێك كێشه‌ی ڕابردووی یه‌ك له‌دوای یه‌ك پاشماوه‌كانی سه‌دام و قاعیده‌ و شه‌ڕی داعش و كێشه‌ی تائیفی و ناوخۆ تائێستا عێراق نه‌پرژاوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی بتوانێت خۆی ڕێكبخاته‌وه‌ و هێزه‌كانی له‌سه‌ر ئاستێكی به‌رز بتوانێت ئه‌و به‌رگریانه‌ بكات كه‌ تائێستا هێرشی ئاسمانی و ناوخۆ و ئه‌و ته‌داعیاتانه‌ی چه‌ته‌كانی داعش تائێستا ماویانه‌ كۆتایی پێنه‌هاتووه‌ بۆیه‌ من پێموایه‌ عێراق له‌مه‌ په‌له‌ی كرد، پێویستی زیاتر به‌ هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان هه‌بوو، وه‌ ده‌كرا له‌ڕووی پشتگیری ماددی و له‌ڕووی ئابورییه‌وه‌ ، له‌ڕووی سیاسیه‌وه‌ و له‌ڕووی ئه‌منیه‌وه‌ زیاتر سودیان لێوه‌رگرێت تائه‌وكاته‌ی ده‌توانێت عێراق بتوانێت له‌سه‌ر قاچی خۆی بوه‌ستێت."

ئەندامەکەی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق دەربارەی ئەوەی پێت وایە عێراق لە داهاتوو بگاتە ئەو بڕوایەی وەک خۆت دەڵێی پەلەی کرد لە کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا وتی" ئه‌مه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ سه‌رئه‌وه‌ی پێش هه‌موو خاڵێك ده‌بێت عێراق له‌گه‌ڵ وڵاتانی دراوسێ ڕێكبكه‌وێت كه‌ چیتر ئه‌م پێشێلكارییه‌ی كه‌ له‌ڕابردوو كراوه‌ نه‌كرێت، خاڵی دووه‌م عێراق زیاتر ده‌بێت له‌ كه‌ناڵی دیبلۆماسی له‌ڕووی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایش له‌ڕووی دۆسته‌كانیه‌وه‌ له‌ڕووی وڵاتانی عه‌ره‌بیه‌وه‌ هه‌وڵبدات كه‌ زیاتر ئه‌م پێشێلكاریانه‌ ببنه‌ پشتگیری عێراق بۆئه‌وه‌ی ڕێگری بكرێت له‌ڕووی یاسای نێوده‌وڵه‌تیه‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی چیتر ئۆپراسیۆن و ته‌داخولاتی ناشه‌رعی له‌كاروباری ده‌وڵه‌ت بكرێت، خاڵی سێیه‌میش ئه‌وه‌یه‌ ئه‌م ڕێككه‌وتنه‌ی دایالۆگی ستراتیجی به‌تایبه‌تی كۆمه‌ڵێك ڕه‌هه‌ندی ماددی واته‌ ئابوری هه‌یه‌، كۆمه‌ڵێك ڕه‌هه‌ندی ڕۆشنبیری و فێركاری و ته‌ندروستی هه‌یه‌ سوود له‌مانه‌ وه‌ربگرێت بۆئه‌وه‌ی بتوانێت له‌م ڕێككه‌وتنه‌ ئابوریه‌ی كه‌ خۆی بۆ داهاتوو پشتگیریه‌كی ماددی و مه‌عنه‌وی گه‌وره‌یه‌ بتوانێت سوودی لێوه‌ربگرێت."

please wait

No media source currently available

0:00 0:10:33 0:00


XS
SM
MD
LG