د.یاد نهقشبهندی وتهبێژی فهرمی بهڕێوهبهرایهتی گشتی تهندروستی سلێمانی دهڵێت" ڕێژهی تووشبوونی كرۆنا له سلێمانی لهماوهی مانگێكدا بهبهراورد بهنزیكهی له 45% دابهزیووه له ئێستاشدا تهنها 120 تووشبووی كۆرۆنا لهناو نهخۆشخانهكانی سلێمانی-دان وه ڕێژهی مردنیش كهمبۆتهوه دهشڵێت" دڵنیابن ئهگهر له ڕۆژانی جهژندا پابهند بین ، دوای جهژن ههواڵی زۆر دڵخۆشكهرتر دهبێت وه ئامارهكان زۆر زیاتر دادهبهزێت بهڵام ئهگهر شتهكه به پێچهوانهوه بێت دهگهڕێنهوه خاڵی سفر وتوشی كارهسات دهبین. "
"به سوپاسهوه بۆ پابهندبوونی هاوڵاتیان وایكرد ئێمه بگهینه ئهم قۆناغه باشهی ئێستا بهڵام ئهمه بهمانای كۆتایی هاتنی ڤایڕهسی كۆرۆنا نایهت"
لهسهرهتای وتووێژهكهدا وتهبێژی فهرمی بهڕێوهبهرایهتی تهندروستی سلێمانی لهبارهی دۆخی ئێستای شارهكهوه وتی " ماوهی چهند ههفتهیهكه دۆخهكه بهرهو هێوربوونهوه ڕۆیشتووه، وه ژمارهی توشبووان بهرهو داكشان دهچێت به بهراورد بهمانگی ڕابردوو كه ههبووه كه ڕۆژبهڕۆژ ژمارهی تووشبوان زیادی دهكرد، وه گهیشتینه ئهوهی بهڕاستی داوا له هاوڵاتیان بكهین كه زۆر هاوكارمان بن ، لهبهرئهوهی نهخۆشخانهكانمان بهرهو پڕبوون دهڕۆیشتن، وه ترسی ئهوهمان ههبوو كه ئیتر ئێمه نهتوانیین تووشبویهكی كۆرۆنا كه پێویستی به نهخۆشخانه ههبێت وهریبگرین بهڵام خۆشبهختانه به سوپاسهوه بۆ پابهندبوونی هاوڵاتیان وایكرد ئێمه بگهینه ئهم قۆناغه باشهی ئێستا بهڵام ئهمه بهمانای كۆتایی هاتنی ڤایڕهسی كۆرۆنا نایهت لهبهرئهوهی ڤایڕهسی كۆرۆنا، ڤایڕهسێكی جیهانییه شتێكی لۆكاڵی نییه، وه ههتا تووشبویهكی ڤایڕهسی كۆرۆنا بمێنێت له جیهاندا بێگومان مهترسی بڵاوبوونهوهی ههر دهمێنێت بهڵام گرنگ ئهوهیه ئێمه چۆن بتوانیین شهپۆلهكان خاو بكهینهوه بۆ ئهوهی نهخۆشخانهكانمان پڕنهبن."
"لهئێستادا بهنزیكهیی 120 حاڵهت بوونی ههیه لهناو نهخۆشخانهكاندا "
د.یاد ئاماژهی بهوهكرد" خۆشبهختانه له ئێستادا ئهو ژمارانهی كه لهناو نهخۆشخانهكاندان ڕاسته یهك حاڵهتیش ههبێت زۆره بۆ ئێمه قورسه بهڵام بهراورد بهجاران دهتوانم بڵێم دڵخۆشكهرهكه لهئێستادا بهنزیكهیی 120 حاڵهت بوونی ههیه لهناو نهخۆشخانهكاندا، بهشێكی كهم لهم حاڵهتانه باری تهندروستیان ناجێگیره، ئهمهش بێگومان پابهندبوونی هاوڵاتیانه كه هاتوینهته ئهم قۆناغه وه له ئهگهری پابهند نهبوونی هاوڵاتیان لهههر قۆناغێكدا بۆ نمونه لهسهرهتای بڵاوبوونهوه گهیشتینه ئهوهی لهماوهی 14 ڕۆژدا هیچ حاڵهتمان نهبوو بهڵام لهبهرئهوهی بهركهوتنی زۆر ههبوو بهداخهوه بهتایبهت له جهژنی ڕهمهزاندا بوونی ههبوو جارێكی تر ئامارهكان ههڵكشانهوه، بۆیه بهڕاستی زۆر گرنگه بهلامهوه ، قۆناغی باشمان بڕیووه، ئێمه له جهژنی قورباندا زۆر به ههستیاری مامهڵه لهگهڵ بابهتهكهدا بكهین."
"ئازارێكی قورسمان چهشت بهدهست كۆرۆناوه"
دهربارهی ڕێنماییهكانی لایهنی تهندروستی بۆ ڕۆژانی جهژنی قوربان؟ وتهبێژی فهرمی تهندروستی سلێمانی دهڵێت." من دڵنیام هاوڵاتیان خۆشیان پابهند دهبن چونكه من وهكو وتهبێژی تهندروستی سلێمانی قسهی لهسهر دهكهم ، ئازارێكی قورسمان چهشت بهدهست كۆرۆناوه، ڕهنگه كهسانێك نهبن ئهگهر كهسێكی نهناسیبێت كه بههۆی ڤایڕهسی كۆرۆناوه باری تهندروستی ناجێگیر بوو بێت یاخود گیانی لهدهست نهدابێت، بۆیه دڵنیام هاوڵاتیان خۆیان پابهند دهبن ، وه من ئهو پابهند بوونهشم بینی لهماوهی ڕابردوو كه سهرهڕای ئهوهی قهدهغهی هاتوچۆی تهواوهتی نهبوو بهڵام ڕۆژانه كه دههاتیته دهرێ له شاری سلێمانی ههستت دهكرد كه قهدهغهیهكی تهواوی هاتوچۆیه ، ئێمه باجێكی قورسماندا له جهژنی ڕهمهزاندا كه یهكێك بوو له هۆكارهكانی دوباره ههڵكشانی توشبووان دڵنیام ئهم جهژنه ئهو شته دوباره نابێتهوه، وه دڵنیام لهبهرزی ئاستی هۆشیاری تهندروستی هاوڵاتیانی شاری سلێمانی وه ههرێمی كوردستانیش بهڵام ههندێك دۆخی نهخوازراو بهتایبهتی باری ئابووری ڕهنگه هۆكارێك بوو بێت بۆ ئهوهی كه ههندێك پهرچهكردار یان تهقینهوههكی هاوڵاتیان بووه بهسهر بابهتی كۆرۆنایه بهڵام له ئێستادا ههموو كهسێك تهواو له بابهتهكه گهیشتووه وه زانستیانه مامهڵهی لهگهڵدا دهكات."
"ئێمه هێشتا ترسمان ههیه بهڵام قۆناغی زۆر باش-مان بڕیووه،ڕۆژ بهڕۆژ ئامارهكان دڵخۆشكهرترن"
كهواته ئێستا سلێمانی له چ قۆناغێكدایه؟ لهوهڵامدا د.یاد نهقشبهندی وتی" من دهتوانم بڵێم گهیشتینه قۆناغی پابهندبوون پاشان بهداخهوه هاتینهوه ناو قۆناغی مهترسیدار ، وه هێشتا ئێمه ناڵێین قۆناغهكه بهو شێوازهیه هی مانگی پێشووه بهڵام هێشتا ئێمه ترسمان ههیه لهگهڵ ئهوهشدا قۆناغی زۆر باشمان بڕیووه، وه ڕۆژ بهڕۆژ ئامارهكان دڵخۆشكهرترن، لهماوهی 14 ڕۆژدا نزیكهی 1700 كهس لهشاری سلێمانی چاكبۆتهوهكه بهڕاستی ئهمه جێی دڵخۆشیه ئهو ژمارانهی ڕادهگهیهنرێت ، ئهو كهسانهن كه پشكنینیان بۆ دهكرێت بهڵام ژمارهیهكیش ههیه كه پشكنیین ناكات یاخود نیشانهكانی سوكه یان ههر نیشانهی نییه و دهیگرێت و چاك دهبێتهوه، بهڵام لهگهڵ ئهوهشدا ئهو ژمارانهش كه ڕادهگهیهنرێت ئهمانه ههمووی پێویستیان به نهخۆشخانه نییه ، بهشێكی كهمیان پێویستیان به نهخۆشخانه ههیه ئهوانیش بهشێكی زۆریان نیشانهیان نییه یاخود نیشانهیان مام ناوهنده، بهشێوهیهكی گشتی دۆخهكه لهدۆخێكی كۆنتڕۆڵدایه بهڵام هێشتا مهترسی كۆرۆنا بوونی ماوه."
" پێشنیارمان نهكردووه قهدهغهی هاتوچۆی تهواوهتی لهجهژندا لهسلێمانی ڕابگهیهنرێت "
"بهڕاشكاوی دهیڵێم له ههر قۆناغێكدا ئهگهر پابهندبوونی هاوڵاتیان نهمێنێت ئهگهر تاك پارێزی جێبهجێ نهكرێت لهلایهن هاوڵاتیانهوه بهڕاستی دۆخهكه جارێكی تر بهرهو خراپی دهڕواتهوه ، وهجارێكی تر ژمارهی توشبوانههڵدهكشێت."د.یاد نهقشبهندی وایوت"
دهربارهی ئهوهی وهك تهندروستی سلێمانی پێشنیارتان بۆ لایهنی حكومهتی خۆجێی سلێمانی كردووه كه لهڕۆژانی جهژندا قهدهغهی هاتوچۆ ڕابگهیهنرێت؟ د.یاد نهقشبهندی وتی" نهخێر ئێمه پێشنیارمان نهكردووه كه قهدهغهی هاتوچۆی تهواوهتی ڕابگهیهنرێت بهڵام داواكارین له هاوڵاتیان بهپێی ئهو ڕێنمایانهی كه دهركراوه هیچ قهرهباڵغیهك نهبێت، بهڕاستی جهژن كهلتورێكی جوانه لهناو وڵاتی ئێمه و گهلی ئێمه، بێگومان بهركهوتنهكان لهجهژندا زیاتره بۆیه ئێمه زۆر قسه لهسهر جهژنهكان دهكهین بهحكومی ئهوهی تهوقهكردن و ماچ كردنه بهڵام ئهم دۆخه نهخوازراوهی ئێستا كه ههیه پێویست دهكات كه ئێمه ئهم كهلتوره واز لێبهێنیین ههتا ئهوهندهی ئهم دۆخهی كه تێدهپهڕێت، بهدڵنیاییهوه تێدهپهڕێت و كۆتایی دێت بهڵام ڕهنگه كات و ساتهكهی جارێ نهزانیین و پێشبینی كراو نهبێت،بۆیه داوا دهكهم كه به ههستیاری مامهڵه لهگهڵ چهند ڕۆژی پێش جهژنی قوربان و جهژنی قورباندا بكرێت."
ههروهها سهبارهت بهوهی باسدهكرێت ژمارهی توشبووان زیاتره لهوهی ڕادهگهیهنرێت ئهمه تاچهند بۆتههۆی دروستبوونی سیستمی بهرگری لهش؟ لهوهڵامدا د.یاد دهڵێت" بهڕاستی بڕیاردان لهسهر سیستهمی بهرگری گشتی ، شتێكی زۆر قورسه ، شتێكی زانستیانهی پزیشكانهیه ناتوانیین ئێمه ئاوا بڕیاری لهسهر بدهین بهڵام ئهوهی دهیبینیین بێگومان ژمارهی توشبوان زیاتره لهوهی ڕۆژانه ڕادهگهیهنرێت ئهمه ئهوه ناگهیهنێت لهبهر ئهوهی سیستهمی بهرگری گشتی ههیه ئیتر ئێمه با پابهند نهبین ئهو بڕیاره بڕیارێكی قورسه چونكه قسهیهكی زانستی پزیشكی یه بهپێی لێكۆڵینهوه دهكرێت بهپێی لێكدانهوه دهكرێت بهپێی داتاو ئامار دهكرێت ئینجا دهتوانرێت ئهو بڕیاره بدرێت بهڵام تاكپارێزییهكی زۆر ساده ئێستا خهریكه دهبێت به كهلتورێك لهناوماندا خهڵك خۆی بهكاری دههێنێت بهبێ ئهوهی هیچ فشارێكی لهسهر بێت ئێمه دهتوانیین بهوه دۆخهكه كۆنتڕۆڵ بكهین."
"ههر چارهسهر و ڤاكسینێك سهركهوتوو بێت و جیهانیهن بڕیار بدرێت لهسهری بێگومان كاری لهسهر دهكرێت و له كهمترین كاتدا دابین دهكرێت "
سهبارهت بهدهرمان و چارهسهره نوێیهكان كه ڕادهگهیهنرێت بۆ كۆرۆنا؟ وتهبێژی فهرمی تهندروستی سلێمانی دهڵێت" له ئێستادا چهندین دهرمان ههیه ڕۆژانه له ههواڵهكانهوه گوێمان لێ دهبێت كێبڕكێیهكی زۆر ههیه له وڵاته گهوره جیهانییهكاندا كه كار لهسهر دۆزینهوهی ڤاكسین دهكهن بهڵام تا ئێستا هیچ ڤاكسینێك بهڕهسمی نهناسێنراوه چونكه ئێمه ڕێكخراوی تهندروستی جیهانیمان ههیه ، ڕِێكخراوێكمان ههیه كه پێی دهوترێت "ئێف دی ئهی" دهبێت ئهمانه ههمووی پهسهندی ئهو ڤاكسینانه بكهن بهڵام بێگومان ههر چارهسهرێكی نوێ كه دهدۆزرێتهوه ئێمه ڕاستهخۆ مامهڵهمان كردووهو بهكاریشمان هێناوه سهرهڕای ئهوهش من پێم خۆشه ئاماژه بهوه بدهم ئێمه خۆشمان لهشاری سلێمانی یهكهم شار بووین لهناوچهكهدا پلازما-مان بهكار هێنا زۆر سوودمان لێ بینی ، وامانكرد كه بهشێوازێكی نوێ له نهخۆشهكه وهربگیرێت و ئهوكهسهی كه چاكبۆتهوه بۆ ئهوهی سوودی بۆ زیاد له توش بوویهك ههبێت، له ئێستادا زیاتر له 500 كهس پاش چاكبوونهوهیان له شاری سلێمانی پلازما یان بهخشیووه لهگهڵ ئهوهشدا جۆره چارهسهرێكی دیكه پێی دهوترێت "ئای ڤی ئای جی" ئهوهشمان بهكار هێنا له شاری سلێمانی كه ئهویش ڕێگهیهكی نوێ بوو له ڕووبهڕووبوونهوهی كۆرۆنا وه سهركهوتنێكی باشی هێنا بهسوپاسهوهبۆ كارمهندان و پزیشكان، كه بریتی بوو له بهرزكردنهوهی بهرگری لهش بهشێوهیهكی دهستكرد بهڵام بابهتی ڤاكسین شتێكی جیهانییه دهبێت پههسهند بكرێت بێگومان لهلایهن وهزارهتی تهندروستی عێراقییهوه بهههماههنگی لهگهڵ وهزارهتی تهندروستی ههرێمی كوردستان پاشان بۆ بهڕێوهبهرایهتیهكان دابین دهكرێت، ههر چارهسهرێك كه سهركهوتوو بێت و جیهانیهن بڕیار بدرێت لهسهری بێگومان كاری لهسهر دهكرێت و له كهمترین كاتدا دابین دهكرێت."
وتیشی: تا ئێستا چارهسهری نوێ بهپێی ئهوهی كه سهلمێنراو بوو بێت ، وهكو ڤاكسین بهشێوهیهكی یاسایی لهلایهن وهزارهتی تهندروستی عێراقهوه دهكڕدرێت پاشاندهدرێت به وهزارهتی تهندروستی، وهزارهتی تهندروستی عێراق لهسهر خهته بۆ ئهوهی دابینی بكات و ڕاستهخۆش بهشی كوردستان دهنێردرێت وهكو ههموو جۆره ڤاكسینهكانی تركه بهكاردههێنرێت بۆ حاڵهتهكانی تری نهخۆشی. "
"لهئێستادا ئێمه جێگهی بهتاڵمان ههیه بۆ تووشبووانی ڤایڕهسی كۆرۆنا كه له ڕابردوودا هاواری ئهوهمان دهكرد جێمان نهماوه "
د.یاد نهقشبهندی دهشڵێت "ههواڵه خۆشهكه له سلێمانی ئهوهیه له ئێستادا ژمارهی چاكبووان ڕۆژانه زۆر زۆر زیاتره له ژمارهی تووشبووان، مارهی ئهو كهسانهی كه باری تهندروستیان ناجێگیره، زۆر كهمتره بهبهراورد بهسهرهتای دوباره ههڵكشانهوهی ژمارهی توشبووان لهگهڵ ئهوهشدا ژمارهیهكی كهم ئێستا لهناو نهخۆشخانهكاندا ههیه، وه لهئێستادا ئێمه جێگهی بهتاڵمان ههیه بۆ تووشبووانی ڤایڕهسی كۆرۆنا كه ئێمه له ڕابردوودا هاواری ئهوهمان دهكرد جێمان نهماوه لهناو نهخۆشخانهكاندا، وه لهههمووی خۆشتر ئهو پابهندبوونه باشهی هاوڵاتیانی شاری سلێمانییه كه هیوادارم ئهمه زیاتر ڕهنگ بداتهوه لهڕۆژانی جهژندا، دڵنیابن ئهگهر له ڕۆژانی جهژندا پابهند بین ، دوای جهژن ههواڵی زۆر دڵخۆشكهرتر دهبێت وه ئامارهكان زۆر زیاتر دادهبهزێت بهڵام ئهگهر شتهكه به پێچهوانهوه بێت دهگهڕێنهوه خاڵی سفر وتوشی كارهسات دهبین. "
نهقشبهندی ئهوهشی ڕاگهیاند: ئهوهی كه دهیبینیین به نزیكهیی 40% - 45% دابهزین ههبووه له تووشبووانی كۆرۆنا لهچاو ژمارهی توشبواندا لهگهڵ سهرهتای ههڵكشانه خێراكان، ئهمهی من باسی دهكهم بهراوردی سهرهتای مانگی 6 بوو بهدوای ناوهڕاستی مانگی 6 كه 40% دابهزینمان ههبوو، وه بێگومان ڕێژهی مردووان له ئێستادا كهمتر بووه تهواو بهرهو دابهزین ڕۆیشتووه چونكه ئهمه هاوكێشهیه كاتێك كه ژمارهی توشبوان كهم ببێتهوه ژمارهی گیان لهدهستدانیش كهم دهبێتهوه ، ژمارهی ئهوانهشی لهناو نهخۆشخانهن كهم دهبنهوه. "
" ئهگهر له جهژنیشدا بهههستیاری مامهڵه بكهین، ژمارهكه زۆر خێراتر دادهبهزێت "
د.یاد نهقشبهندی لهكۆتایی وتووێژهكهدا جهختیكردهوه " گرنگترین شت ئهوهیه ئهگهر له جهژنیشدا به ههستیاری مامهڵه بكهین، بێگومان دهوام نییه و كارو كاسبی نییه، ژمارهكه زۆر خێراتر دادهبهزێت بهبهراورد به ئێستا كه كارو كاسبی ههیه و خهڵك ڕهنگه به حوكمی ئیشهكهی ههر بهركهوتنی ههبێت، بۆیه جهژن زۆر بڕیاردهر دهبێت گرنگه ئێمه چۆن بتوانیین بهو شێوازه شهپۆلهكه خاو بكهینهوه كهئیتر ئێمه ترسی ئهوهمان نهبێت كه له نهخۆشخانهكاندا جێگه نهمێنێت، وه ئهگهر بهرهو وهرزی سهرما بڕۆینهوه دهبێت ههستیار تر مامهڵه لهگهڵ بابهتهكهدا بكهین، ڤایڕهسی كۆرۆنا، ڤایڕهسێكی نوێیه پێشبینییهكان، قسهكان لهسهری ههموو یپێشبینی كراوه و لێكدانهوهی بۆ كراوه بهڵام ئهوه نهبووه كه بكرێت به توێژینهوهیهكی زانستی فهرمی و لهلایهن ڕێكخراوی تهندروستی جیهانیهوه باسی لێبكرێت. "