Accessibility links

کاردانەوەکان بە كۆبوونەوەیەکی هەولێر و پێشنیازی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندی لە گەڵ ئیسرائیل


شاری هەولێر
شاری هەولێر

كۆبوونەوەی ژمارەیەكی زۆر لە شێخ و كەسایەتی و سەرۆك عەشیرەت و توێژی جیاجیای چەند پارێزگایەكی عێراقی كەشەممە لەنێو هۆتێلێكی شاری هەولێر بەڕێوەچوو كاردانەوەی زۆری لێكەوتەوە وەك دەگوترێت كۆبوونەوەكە سەبارەت بە كاركردن لەسەر چەمكەكانی پێكەوە ژیان و چەسپاندنی بنەماكانی فێدرالیزم بووە، بەڵام دواتر باسی ئاساییكردنەوەی پەیوەندیەكانی حكومەتی عێراق و ئیسرائیل كراوە و ئەمەش نیگەرانی و كاردانەوەی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا.

یەكێك لەو شێخانەی كە بەشداری كۆبوونەوەكەی كردووە بەناوی شێخ فەلاح سەبارەت بە ناوەڕۆك و ئامانجی كۆبوونەوەكە و كاردانەوەكان بە دەنگی ئەمەریكای ڕاگەیاند، " ناونیشانی كۆنگرەكە شتێك بوو و دواتر پەیامەكان شتێكی تر بوون و پێیان وتین كۆنگرەكە سەبارەت بە پێكەوە ژیانی ئاشتی نێوان ئاینەكانە و ئەمەش شتیكی ئاساییە و كێشەی نییە بەڵام كە ئامادەی كۆنگرەكە بووین و گوێمان لە پەیامەكان ڕاگرت كە دەربارەی ئاساییكردنەوەی پەیوەندیەكانە لەگەڵ ئیسرائیل ئێمە دژی ئەوە بووین چونكە ئەم بابەتە لە ئێمە گەورەترە، ئەمە كێشەی نێوان حكومەتی عێراق و ئیسرائیلە".

بەپێی نوسراوێكی دادگای ئەنبار سكاڵا لەسەر پێنج كەسی بەشدار و رێكخەری كۆبوونەوە و كۆنگرەكەی هەولێر تۆماركراوە بەپێی مادەی 201 لە قانوونی سزادانەکان.

دەنگی ئەمەریكا بۆ وەرگرتنی ڕا و سەرنجی رێكخەر و سەرپەرشتیارانی ئەو كۆبوونەوەیە پەیوەندی بە وسام حەردان سەرۆكی سەحوەی عێراقی پێشووتر كرد كە وەك دەگوترێت ئەو كۆبوونەوەكەی رێكخستووە و بەڕێوەی بردبوو، بەڵام ناوبراو بەردەست نەبوو تا ڕوونکردنە بدات.

سەبارەت بەو كۆبوونەوە و كاردانەوەكان و كێشە و گرفتی نێوان حكومەتی عێراق و ئیسرائیل، دكتۆر مەحمود عوسمان سیاسەتمەداری كورد بۆ دەنگی ئەمەریكا دەڵێت: دژی یەكن و حاڵەتی شەڕە لە نێوانیان و ئەوانەی كە حوكمی عێراق دەكەن دژی ئاساییكردنەوەی پەیوەندیەكانن لەگەڵ ئیسرائیل و دەڵێن ئەمە كۆنگرەیەكی جولەكەیە ئاساییكردنەوەی پەیوەندیەكان لەگەڵ ئیسرائیل تاوانە".

ناوبراو وتیشی" عێراق یەك وڵاتە ئەگەر پەیوەندیەكانی لەگەڵ ئیسرائیل ئاسایی بكاتەوە ئەوە كوردیشی لەگەڵە و نەدەبوایە دەرفەت بدەن ئەو كۆبوونەوەیە بكرێت و كێشە بۆ هەولێر دروست بكرێت، شتێكی باش نەبوو و كێشەی زیادە بۆ هەولێر دروست دەكرێت".

لە ڕوونكردنەوەیەكدا سەرۆکایەتیى هەرێمى کوردستان دەڵێت" دەربارەى کۆبوونەوەیەک بە ناوى (السلام والاسترداد) لە هەولێر كە ئەنجام دراوە و کاردانەوەى لێکەوتووەتەوە، ڕایدەگەیەنین کە سەرۆکایەتیى هەرێمى کوردستان بە هیچ شێوەیەک ئاگادارى کۆبوونەوەکە و ناوەڕۆکى بابەتەکانى نەبووە و ئه‌وه‌ی له‌ کۆبوونه‌وه‌که‌ ده‌رچووه‌، به‌‌ هیچ شێویه‌ک بۆچوون و سیاسه‌ت و هه‌ڵوێستی هه‌رێمی کوردستان نییه‌. دووپاتى دەکەینەوە کە هەر باس و هەڵوێست و ئاراستەیەک پەیوەندى بە سیاسەتى دەرەوەوە هەبێت، بەپێى دەستوور ده‌سه‌ڵاتی حکوومه‌تی فیدراڵییە و هەرێمى کوردستان لەمبارەیەوە به‌ ته‌واوی پابەندى سیاسەتى دەرەوەى عیراقە. داوا له‌ هه‌موو لایه‌ن و هێزه‌ عیراقییه‌کان ده‌که‌ین بابه‌ته‌که‌ ئارامتر وه‌رگرن و هه‌موومان چاوه‌ڕێی ئه‌نجامی لێکۆڵینه‌وه‌ بین که‌ له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی ناوخۆی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت."

لەبارەی ئەوەی كە ئەم كۆبوونەوەیە بۆچی كێشە دروست دەكات وەك دەگوترێت ئەگەر پەیوەندی بە ئازادی و دیموكراسیەوە هەبێت.

مەحمود عوسمان لەوبارەیەوە دەڵێت : دیموكراسیەتی چی لە عێراق كوا دیموكراسی؟ خۆ ئێرە ئەوروپا نیە ئەوە حكومەتی بەغدا كێشەی هەیە لەگەل كورد و ئەمەش بیانۆیە بۆ ئەوان كە كێشەی زیاتر دروست بكەن. بۆچی هەولێر خۆی تووشی شتی وا بكات؟ شتێكی هەڵەبوو و دەبوایە نەهێڵن ئەو كۆنفرانسە لە هەولێر بكرێت هەموو شێخی عەشیرەتی عەرەبن با بچن لە ناوچەكانی خۆیان پێکی بێنن.

please wait

No media source currently available

0:00 0:05:46 0:00


XS
SM
MD
LG