گرووپی هاوپه‌یمانی کۆنه‌پارێزی پارێزگاری له‌ژینگه، داوایه‌کی یاسایی‌یان دژ به به‌ڕێوبه‌رایه‌تی ترامپ تۆمار کرد، حکومه‌ت تاوانبار ده‌که‌ن به‌که‌مکردنه‌وه‌ی ڕێوشوێنی پارێزگاری له‌باڵنده‌ی کۆچبردووه‌کان.
پرسه‌که په‌یوه‌سته به یاسای هاوپه‌یمانی به‌ڵنده کۆچبه‌ره‌کانه‌وه، ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵه‌ی نیشتمانی ئۆدۆبۆن و لایه‌نیدیکه‌ی په‌یوه‌ندیدار ده‌ڵین هه‌موار کراوه‌ته‌وه. له‌ڕابردوودا یاساکه دژ به پارته سیاسیه‌کان بوو به‌رپرسیار بوون له‌‌وکارانه‌ی ده‌بوه هۆکاری کووشتن و بریندابوون و زیان که‌وتن له باڵنده کۆچبه‌ره‌کان.
به‌ڵام له مانگی 12دا به‌ڕێوبه‌رایه‌تی ترامپ ووتی کۆمپانیاکانی وزه و کۆمپانیاکانی‌دیکه که به‌هه‌ڵه ده‌بنه هۆی له‌ناوچوونی باڵنده کۆچبه‌ره‌کان ناکه‌ونه ژێر باری یاسای تاوانه‌وه.
ده‌یڤید یارنۆڵد سه‌رۆکی جێبه‌جێکاری کۆمه‌ڵه‌ی (ئۆدبۆن)ـی نیشتمانی که‌داوای یاسایی تۆمارکردوه، له‌بڵاوکراوه‌یه‌کدا ده‌ڵێت "ده‌توانیت وێنای بکه‌یت هۆکاری له‌ناوچوونی به‌ڵنده زۆره له‌وانه بڵاوبوونه‌وه‌ی نه‌وت له‌ده‌ریاکاندا – که ئه‌مه کارێکی به‌مه‌به‌ست نیه - بۆیه ئه‌م به‌ڕیوبه‌رایه‌تیه ده‌به‌ین بۆ دادگا ".
هه‌روه‌ها ئه‌وانه‌ی داوایان له ناوچه‌ی باشووری ولایه‌تی نیویۆرک تۆمارکردوه بریتیه له " ڕێکخراوی پارێزگاری له باڵنده" و "ناوه‌ندی هه‌مه‌جۆره‌ی بایۆلۆجی" و "پارێزه‌ران له ژیانی ئاژه‌ڵان و ژینگه".
داواکه له دادگا ده‌ڵێت "کرووپه‌کانی داوای پارێزگاری له باڵنده ده‌که‌ن، داوا له حکومه‌ت ده‌که‌ن ده‌ست له‌داوای وه‌زاره‌تی ناوخۆ هه‌ڵگرێت که یاسای پارێزگاری له‌باڵنده به‌هه‌ڵه جێبه‌جێ ده‌کات و ده‌بێته هۆکاری کووشتنی باڵنده کۆچبه‌ره‌کان و له‌ناوچوونی هێلکه‌وه هێلانه‌یان، به‌کووشتن یاخود به‌داگیرکردنی ناوچه‌که‌نیان له لایه‌ن مرۆڤه‌وه".
دوای چوونه ته‌مه‌نی خانمانه‌وه خواردنی ته‌ندروست له‌وانیه پارێزگری له له‌ده‌ستدانی بیستن بکات .
(ڕۆیته‌رز) – توێژینه‌وه‌یه‌کی نوێ سه‌باره‌ت به‌‌خانمان له وڵاتهیهکگرتوهکانی ئه‌مریکا ئاماژه ده‌دات به‌وه‌ی لای گه‌وره ته‌مه‌نه‌کان خواردنی ته‌ندره‌ست پارێزگاری له له‌ده‌ستدانی پیستن کردوه.
هه‌وروها ده‌ڵێت زیاتر له 80 هه‌زار ئافره‌ت بۆ ماه‌وی 26 ساڵ له‌ژێر چاودێریدا بون. ئه‌وانه‌ی خواردنی ته‌ندره‌وستیان خواردوه، ئه‌گه‌ری له‌ده‌ستدانی (مامناوه‌ند و به‌هێزی) بیستنیان به رێژه‌ی 47% که‌متر بوه، به‌راورد به‌وانه‌ی خواردنی که‌متر ته‌ندروستیان خواردوه.
شارۆن کۆرهان پزیشک له زانکۆی ته‌ندره‌ستی هارڤه‌رد له بۆستن ووتی " سه‌رباری ئه‌و تێگه‌یشتنه‌ی له‌ده‌ستدانی بیستن په‌یوه‌ندی به چوونه ته‌مه‌نه‌وه هه‌یه، زۆر له‌ئاکامه‌کان تیشکی خستۆته سه‌ر ئه‌وه‌ی چه‌ن فاکته‌ر و هۆکارێک خواردن هه‌یه له‌وانیه ئه‌گه‌ر په‌یڕه‌و بکرێت ئه‌گه‌ری له‌ده‌ستانی نه‌هێڵێت".
هه‌روه‌ها کۆرهان ووتی نزیکه‌ی 48 ملێۆن که‌س له‌وڵاته‌یه‌کگرتوه‌کان تووشی له‌ده‌ستدانی بیستن بوون. سه‌رباری ئه‌مه‌ش ووتیان له‌وانیه له‌ده‌ستدانی بیستن په‌یوه‌ندی به‌که‌مبوونه‌وه‌ی ئاستی کار هه‌بێت، به‌تایبه‌تی ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی به‌کارهێنای مێشک و خه‌مۆکیه‌وه هه‌یه".
کریستۆفه‌ر سبانکۆڤیچ پزیشکی تایبه‌ت به بیستن له ناوه‌ندی ته‌ندروستی زانکۆی میسیسپی له جاکسن ووتی " خۆراکی ته‌ندروست گرنگه بۆ بیستن، به‌وپێیه‌ی پێویسته خوێن به‌باشی بسوڕێت و به‌سروشتی کاربکات، هه‌روه‌ها خۆراک هاریکاره له‌باشتر چوولانی خوێن و لاوازبونی.
ووتیشی "هێشتا دڵنیانین سیسته‌می خۆراک چۆن ئه‌م کاره‌ده‌کات ".
توێژینه‌وه: خواردنی چه‌وری ماسی بۆ ته‌ندره‌ستی دڵ به‌سووده.
له‌توێژینه‌وه‌یه‌کدا پزیشکانی وڵاتهیهکگرتوهکانی ئه‌مریکا ده‌ڵین پێویسته ئه‌وکه‌سانه‌ی به‌لانیکه‌مه‌وه هه‌فته‌ی 2که‌ڕه‌ت ماسی جۆره چه‌وره‌کانی وه‌ک (سه‌له‌مۆن و مارکێل و تونه‌وه... هتد) ده‌خۆن، به‌رده‌وامبن، وه‌ک توێژینه‌وه‌که ده‌ڵێت، ڕێگایه‌کی باشه بۆ که‌مکردنه‌وه‌ی مه‌ترسی تووشبوونی نه‌خۆشیه‌کانی دڵ و سه‌که‌ته.
به‌ڵام ئه‌مه به‌ته‌ندره‌ست دانانرێت ئه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ به‌تاته‌ی سوره‌وکراو بخورێت. ڕاپۆرته زانستیه‌که نوێکه جه‌خت له‌وه ئامۆژگانی کۆمه‌ڵه‌ی دڵی ئه‌مریکا ده‌کاته‌وه له‌سه‌ر زیانه‌کانی خواردنی ماسی سوره‌وکراو و باس له سوده‌کانی ده‌کات ئه‌گه‌ر له هه‌فته‌یه‌کدا 2که‌ڕه‌ت بخورێت، به‌تایبه‌تی ئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌مه‌نده به‌ئۆمێگا3.
پزیشکه‌کان باس له‌وه ده‌که‌ن خه‌ڵکی ترسیان هه‌یه له خواردنی ماسی، له‌ڕێگه‌یه‌وه تووشی به‌ژه‌هراوی بوونی قورقووشم بن، به‌ڵام بوونی قورقووشم له‌زۆر له‌خۆراکه‌کانی ده‌ریادا هه‌یه، به‌تایبه‌تی ڕێژه‌ی له ماسیه گه‌وره‌کاندا زیاتره، له‌وانه تونه‌ی گه‌وره‌و قرش و ماسی شمشێری.
به‌ڵام توێژینه‌وه‌که ده‌ڵێت به‌ژه‌هراوی بوون به قورقووشم هیچ مه‌ترسی زیاتر نیه نه‌خۆشیه‌کانی دڵ لای که‌سانی به‌ته‌من و بگره خواردنی به‌سوودتره .
Your browser doesn’t support HTML5
به‌رنامه‌ی زانست و ته‌کنه‌لۆجیا 28-05-2018