بەڵێن ئیسماعیل: ئەگەر داهاتی هەرێمی کوردستان ڕێکبخرێتەوە ئەوا کێشەی موچە نامێنێت

ئەندامێکی لیژنەی دارایی و ئابوری لە پەرلەمانی هەرێمی کوردستان دەڵێت" یەکێتی و پارتی لە چوارچێوەی دوو ئیدارەیی مامەڵە لەگەڵ داهاتی ناوخۆ دەکەن جگە لەو کارە نایاساییانەی لە دەروازە سنوورییەکان دەکرێن، بۆ تەواوکردنی موچە پارتی لە %57 ی دابین دەکات، یەکێتیش لە %43 دابین دەکات، ئەوی تر بە ناوی بەکارخستن و خەرجکردن لە دامودەزگاکانی حکومەتی و پەروەردە و تەندروستی خەرج دەکرێت کە زۆر ناڕوونە، بۆیە ئەو چوار سەرچاوەیە، بە تایبەت داهاتی نەوت و ناوخۆ ڕێکبخرێتەوە ئەوا بێگومان کێشەیەک لە هەرێمی کوردستان نامێنێت ناوی کێشەی موچە بێت، بەڵام ئەگەر تا ئەم خولەکەی هەیە ناڕوونی و ناشەفافی نەوت بەردەوام بێت بە 200 ملیارەکەی بەغدادیشەوە ئەگەر هەر بێت ئەوا ئێمە هەمیشە لە بەردەم گریمانەی لێبڕینی موچە و دواکەوتنی موچەدا دەبین."



" بەهۆی دۆخی سیاسیەوە، هێشتا ناتوانرێت گریمانەی ئەوە بکرێت کە عێراق بەردەوام دەبێت لە ناردنی 200 ملیارەکە بۆ هەرێم"

بەڵێن ئیسماعیل

بەڵێن ئیسماعیل کە لە فراکسیۆنی گۆڕانە، وتی" بەپێی ئەو بەرنامە چاکسازییەی حکومەت کە بەڵێنی بە خەڵک داوە ئەگەر ئەو چاکسازییانە بکرێن لە کەرتی نەوت و داهاتی ناوخۆ و خاڵە سنوورییەکان کە لە قاچاخچێتی و کۆمپانیاکانی خاڵە سنوورییەکاندا هەیە، لەم کاتەدا کە نرخی نەوت بەرزبۆتەوە وە نرخی دۆلاریش بەرامبەر بە دینار بەرزبۆتەوە هەموو ئەوانە کاریگەری گەورە دەکەنە سەر دۆخی هەرێمی کوردستان، بە تایبەتی ئەگەر ئەو چاکسازییانە لە کەرتی نەوت و خاڵە سنوورییەکاندا بکرێن، هەروەها لەگەڵ دوو سەرچاوەکەی تری داهات کە بریتین لە 200 ملیارەکەی عێراق، وە 27 ملیارەکەی هاوپەیمانان کە ئێستاش هەیە کێشەی دارایی چارەسەر دەبێت ، سەبارەت بە 200 ملیارەکەی عێراق دەینێرێت ئەوە دۆخی سیاسی ئێستای عێراق دیار نیـیە ئەوەی دیارە ڕەنگە عێراق بۆ ساڵی 2022 ڕەنگە پرۆژە یاسای بودجەی نەبێت، ئەو کات دەبێت عێراق بە 1/12 بودجەی ساڵی 2021 کار بکات و بەپێی ڕێککەوتنەکەش دەبێت بەغداد 200 ملیارەکە بنێرێت، بەڵام هێشتا ناتوانرێت گریمانەی ئەوە بکرێت کە عێراق بەردەوام دەبێت لە ناردنی 200 ملیارەکە بۆ هەرێم بەهۆی دۆخی سیاسیەوە."



"سەرچاوەکانی داهات"

ئەو ئەندامەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوەشکرد" ئێستا داهاتی گشتی کە دێتە خەزێنەی گشتی، بریتیە لە ترلیۆنێک دینار ئەوەی پەیوەندی هەیە بە موچەوە نزیکەی 900 ملیارە، ئەم داهاتەش لە چوار سەرچاوەوە دێن، یەکێکیان نەوتە، لەگەڵ ئەوەی ئێستا نرخی نەوت بەرزە، بەڵام وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان هەر 350 ملیۆن دۆلار کە دەکاتە نزیکەی 512 ملیار دینار دەداتە وەزارەتی دارایی، ئەوەی تری کە دەکاتە لە %58 ی داهاتی نەوت بە ناوی خەرجیەوە دەڕوات کە ئێمە تێبینیمان لەسەری هەیە، ئێمە داوامان لە لیژنەی سامانە سرووشتییەکان کردووە بۆ بەدواداچوون لەو بابەتە، سەرچاوەیەکی تری داهات، بریتیە لە داهاتی ناوخۆ کە ناڕوون و ناشەفافە لەگەڵ 27 ملیارەکەی هاوپەیمانان و 200 ملیارەکەی عێراق ئەمە ڕوونە، بەڵام ئەوەی پەیوەندی بە داهاتی ناوخۆوە هەیە لە ڕاستیدا زۆر ناشەفافە، یەکێتی و پارتی لە چوارچێوەی دوو ئیدارەیی مامەڵە لەگەڵ داهاتی ناوخۆ دەکەن جگە لەو کارە نایاساییانەی لە دەروازە سنوورییەکان دەکرێن."


چۆن موچەی فەرمانبەرانی هەرێم دابین دەکرێت؟

دەربارەی دابینکردنی موچە، ئەو ئەندامەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی هەرێم ڕوونیکردەوە و وتی" کاتێک 200 ملیارەکەی بەغداد دێت وە لەگەڵ 27 ملیارەکەی هاوپەیمانان کۆدەکرێنەوە و داهاتی گەڕاوەی نەوتی دەخرێتە سەر ئەوەی تری چەندی بوێت بۆ تەواوکردنی موچە پارتی لە %57 ی دابین دەکات، یەکێتیش لە %43 دابین دەکات، ئەوی تر بە ناوی بەکارخستن و خەرجکردن لە دامودەزگاکانی حکومەتی و پەروەردە و تەندروستی خەرج دەکرێت کە زۆر ناڕوونە، بۆیە ئەو چوار سەرچاوەیە، بە تایبەت داهاتی نەوت و ناوخۆ ڕێکبخرێتەوە ئەوا بێگومان کێشەیەک لە هەرێمی کوردستان نامێنێت ناوی کێشەی موچە بێت، بەڵام ئەگەر تا ئەم خولەکەی هەیە ناڕوونی و ناشەفافی نەوت بەردەوام بێت بە 200 ملیارەکەی بەغدادیشەوە ئەگەر هەر بێت ئەوا ئێمە هەمیشە لەبەردەم گریمانەی لێبڕینی موچە و دواکەوتنی موچەدا دەبین."



"وەکو واقیعێکی دوو ئیدارەیی مامەڵە لەگەڵ داهاتەکانی ناوخۆدا دەکرێت"

بەڵێن ئیسماعیل زیاتر ڕوونیکردەوە "ئەو داهاتانەی لەو چوار سەرچاوەوە دێنە سەر ژمارە حسابی وەزارەتی دارایی ڕوونن و لە وەزارەتی دارایی کێشەی نیـیە، بەڵام کێشەکە لێرەدا بۆ نمونە لە داهاتی نەوت 350 ملیۆن دۆلار دێتە سەر ژمارە حسابیەکەی وەزارەتی دارایی کە لە کاتێکدا داهاتی نەوت زۆر زیاترە و ڕوون نیـیە، بەڵام چونکە لە دەرەوەی وەزارەتی دارایی وەزارەتێکی تر (وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان) بەڕێوەی دەبات، بۆیە پێویستی بە پێداچوونەوەیە، وە ئەوەشی پەیوەندی بە داهاتی ناوخۆەوە هەیە من بە ڕاشکاوانە دەیڵێم تا ئەم دەقەیە وەکو واقیعێکی دوو ئیدارەیی مامەڵە لەگەڵ داهاتەکانی ناوخۆدا دەکرێت."

وتیشی"ئێمە لە دوا کۆبوونەوەی پەرلەمان ڕاسپاردەکانی لیژنەی دارایـیمان خستە بەردەم ئەندامانی پەرلەمان، ڕاسپاردەکان پەسەندکراون و ڕەوانەی حکومەتی هەرێم کران، لەم هەفتەیەشەوە بۆ بە دواداچونی ڕاسپاردەکانمان دەست دەکەین بە بەدواداچونەکانمان، هەر لە ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە بەڕێوەبەری گشتی باج، بەڕێوەبەری گشتی گومرگ، هەروەها بەڕێوەبەری گشتی هەر چوار دەروازە سنوورییە نێودەوڵەتیەکەی هەرێم، هەروەها بەڕێوەبەری بانکی سلێمانی، وە بانکی منارە لە هەولێر بانگهێشت دەکەین بۆ ئەوەی بە وردی باس لە ڕێکخستنەوەی داهاتی ناوخۆ بکەین، لە هەمان کاتدا بەپێی ڕاسپاردەکانی لیژنەی دارایی، لیژنەی سامانە سرووشتیەکانمان ڕاسپاردووە بۆ بەدواداچون لەسەر ئەوەی کە بۆ لە %58 ی داهاتی نەوت بۆ خەرجی دەڕوات، ئەم دوو سێکتەرە لە هەرێمی کوردستان ڕێکبخرێنەوە بێگومان دۆخی دارایی لە هەرێم باش دەبێت و ئەو داهاتانەی لە هەرێمی کوردستان هەیە زۆر زیاتر دەبێت لە پارەی پێویست بۆ موچە وە دەتوانرێت پرۆژەکانیشی پێ بخەنەوە گەڕ، وە دەبێت حکومەتی هەرێم پرۆژە یاسای بودجە بنێرێتە پەرلەمان، چونکە هەر ئەوەی چەند ساڵە حکومەتی هەرێم خۆی لە نەناردنی دەدزێتەوە برەوێکی زۆری داوە بە گەندەڵی، بۆیە حکومەتی هەرێم ئەگەر دەیەوێت بەڵێنی ئەنجامدانی چاکسازی جێبەجێ بکات پێویست دەکات ئەم سێ ڕاسپاردەیەی ئێمە جێبەجێ بکات تا تووشی قەیرانی دارایی نەبینەوە."

Your browser doesn’t support HTML5

وتووێژ لەگەڵ بەڵێن ئیسماعیل