بریکاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق ڕایگەیاند، ناردنی بەشە بودجەی هەرێم لەلایەن عێراقەوە بە "ناتەواوی و کەموکوڕی" یەکێکە لەو بۆمبانەی لە نێو یاسای بودجەدا چێنرابوو، ئێستا ئەو بۆمبە دەتەقێنرێتەوە.
بەڵام ئەندامێکی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، هۆکاری ناردنی بڕە پارەکە بە "کەموکوڕی" بۆ ئەوەدەگێڕێتەوە، هێشتا پرۆژە یاسای بودجەی ساڵی 2023ی عێراق نەچووەتە بواری جێبەجێکردنەوە و حکومەتی عێراق بە پێی برگە یاساییەکانی ساڵی 2021 ئەو پارەی ناردووە.
دکتۆر فازڵ نەبی، بریکاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند، "ناردنی پشکە بودجەی هەرێم بە ناتەواوی تەنها یەکێکە لە بۆمبەکانی نێو یاسای بودجە بۆ هەرێم دانراوە و ئێستا دەتەقێنرێتەوە."
هۆشداریشیدا لەوەی "یاساکە بۆمبی زیاتری تێدا ماوە."
فازڵ نەبی وتی، "هەرێم واتێگەیشتووە داهاتی سیادی تەنها گومرگەکانە و 50%ی بۆ خۆی و 50%ەکەی تری بۆ بەغدا. عێراق دەڵێت نەخێر، داهاتی سیادی زەریبە و جۆرەکانی و رسوماتیش دەگرێتەوە. ئەمە کێشەیەکی گەورەیە و ڕێککەوتن لەسەری قورسە."
حکومەتی عێراق بڕی 598 ملیار دیناری بۆ موچەی مانگی شەشی موچەخۆران ڕەوانەی هەرێمی کوردستان کرد، لەکاتێکدا بەرپرسانی هەرێم دەڵێن موچەی مانگێکی موچەخۆران 906 ملیار دیناری دەوێت و عێراق پارەکەی بە "کەموکوڕی" ناردووە.
دکتۆر نەرمین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند، "بودجەی ساڵی 2023 نەچووەتە بواری جێبەجێکردنەوە تا پاکتاوی دارایی کرابێت و پوختەی پشکی هەرێم ڕەوانە بکرێت، چونکە ڕێنمایی بۆ جێبەجێکردنی یاساکە دەرنەچووە."
ئەو وتیشی، "حکومەتی عێراق بە ڕێژەی یەک لەسەر دوازدەی خەرجییە مانگانەکانی ساڵی 2021 ئەو بڕە پارەی بۆ هەرێم خەرجکردووە، ئەمەش بەهۆی ئەوەی یاسای بودجە دەچووەتە بواری جێبەجێکردنەوە."
هاوکات بەرپرسێکی کورد لە عێراق کە داوایکرد ناوی بڵاونەکرێتەوە، زانیاری زیاتری لەبارەی هۆکاری ناردنی تەنها 598 ملیار دینار ئاشکراکرد، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند، "عێراق بۆیە 598 ملیار دیناری ناردووە، چونکە پێیوایە هەرێم دەتوانێت لە داهاتی نانەوتی 308 ملیار دیناری تر بخاتە سەر ئەو پارە و موچەبدات. ئەم تەقدیراتەی عێراق تەنها بۆ ئەم مانگەیە و ڕەنگە مانگەکانی تریش گۆڕانکاری بەسەردا بێت."
بەرپرسە کوردەکەی عێراق ئاشکراشیکرد هەندێک بابەت ماوە لە نێوان عێراق و هەرێم دا یەکلایی بکرێتەوە، بۆیە ڕەنگە مانگەکانی داهاتوو لە مەسەلەی ناردنی پارەدا گۆڕانکاری ڕووبدات. وتی، "هەرێم و بەغدا یەکلایی نەبوونەتەوە لەسەر دیاریکردنی بڕی داهاتی نانەوتی و تەقدیریان بۆ ئەم داهاتە جیاوازە. یەکلایی نەبوونەتەوە لەسەر ئەوەی داهاتەکانی هەرێم کامیان فیدراڵی و کامیان ناوچەیین."
هەروەها وتیشی، "عێراق و هەرێم جیاوازی لە بۆچوونیاندا هەیە. باج فیدراڵیە یان محەلییە. عێراق داوادەکات داهاتی فەرمانگەکانی هەرێم بگەرێتەوە خەزێنەی گشتی لە بەغدا و دواتر بدرێتەوە هەرێم. لەکاتێکدا هەرێم دەڵێت ئەو داهاتانە محەلین و پێویست ناکات بگەڕێنرێتەوە خەزێنەی عێراق. هێشتا ڕوون نەبووەتەوە ئەو بڕە پارەی لەناو بودجەی گشتی عێراقدا، خەرجی سیادییە چەندە و چەندی بەر هەرێم دەکەوێت، چونکە هەرێمیش فرۆکەخانە و پاسەوانی سنوری هەیە."
دکتۆر نەرمین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق کە سێ رۆژ لەمەوبەر لیژنەکەیان لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی عێراق دا کۆبووەتەوە، جەختی لەسەرئەوەکردەوە سەرۆک وەزیرانی عێراق دانی بەوەدا ناوە هەرێم و بەغدا ڕای جیاوازیان لەسەر داهاتی نانەوتی هەیە.
دکتۆر نەرمین مەعروف وتی،"لە یاسای بەڕێوەبردنی داراییدا زاراوەی داهاتی نانەوتی ڕووننەکراوەتەوە و تەنها رێژەکە دیاریکراوە کە 50%ی دەگەڕێتەوە بۆ هەرێم و پارێزگاکان. تێیدا ڕووننەکراوەتەوە داهاتی نانەوتی چی دەگرێتەوە."
هەروەها وتیشی،"یاسای بەرێوەبردنی دارایی کە داهاتی نانەوتی تێدا ڕووننەکراوەتەوە و ساڵی 2019 دەرکراوە. پێشتر لە نێوان هەرێم و بەغدا کاری لەسەر نەکراوە. ئەمە ساڵی یەکەمە جێبەجێ دەکرێت، بۆیە داهاتی نانەوتی تێدا ڕووننەکراوەتەوە."
بەپێی برگەی 7 لە مادەی 13 ی یاسای بودجەی ساڵی 2023 عێراق، لە حاڵەتی ڕاجیایی هەرێم و بەغدا لەسەر داهاتی نانەوتی، لیژنەیەک پێکدەهێنرێت و لە ماوەی مانگێکدا راسپاردەکانی دەخاتەڕوو، گەر نەگەیشتنە ئەنجام ئەوا بابەتەکە دەبرێتەوە نێو ئەنجومەنی نوێنەران.
دارا سێکانیانی، ئەندامی لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند، "بەهۆی ناردنی پارە بە کەموکوڕی بۆ هەرێم، لە بەغدا وتمان ناکرێت موچەی موچەخۆران بکرێتە قوربانی ململانێی سیاسی، وتیان هێشتا یاسای بودجە نەچووەتە بواری جێبەجێکردنەوە."