دەستەواژەی " فریا نەکەوتم بتناسم " زۆر دەبیسترێت کاتێک ساڵانە کەسوکاری قوربانیانی 11 ی سێپتێمبەر کۆدەبنەوە بۆ یادکردنەوەی ئەو ئازیزانەیان کە لە هێرشە تیرۆریستییەکەی ئەو ڕۆژەدا لەدەستیاندان.
دەنگی گۆڕانی نەوەکانە لە زەمینەی سفردا، کە خزمەکان لە هەموو ساڵڕۆژی هێرشەکاندا ناوی قوربانییەکان دەخوێننەوە. لە 11 ی مانگی نۆی ساڵی 2001 دا نزیکەی سێ هەزار کەس کوژران کاتێک ڕفێنەرانی ئەلقاعیدە چوار فڕۆکەی جێتلاینەریان کرد بە ناو تاوەرە دووانەکە و پێنتاگۆن و کێڵگەیەکدا لە باشووری ڕۆژئاوای پێنسیلڤانیا.
ژمارەیەک کەس لە مۆنۆمێنتی قوربانیانی هێرشەکەی 11ی سپتێمبەر لە نیویۆرک، 9ی هەشتی 2024
هەندێک ناو لەلایەن منداڵان یان گەنجانی پێگەیشتووەوە دەخوێندرێنەوە کە دوای هێرشەکان لەدایک بوون. لە ڕێوڕەسمی ساڵی ڕابردوودا 28 گەنجی لەو جۆرە لە نێو زیاتر لە 140 خوێنەردا بەشداربوون. بڕیارە ڕۆژی چوارشەممە لە مەراسیمی ئەمساڵدا جارێکی دیکە گەنجان بەشدار ببن.
هەندێکیان منداڵی ئەو قوربانیانەن کە هاوسەرەکانییان دووگیان بوون. زیاتر لە خوێنەرە گەنجەکان خوشکەزای قوربانییەکانن، خوشکەزای یان نەوەی قوربانییەکانن. چیرۆک و وێنە و هەستکردن بە بەرپرسیارێتییەکی ڕێزلێنراویان وەکو میرات بۆ ماوەتەوە.
بوون بە " خێزانێکی 11ی سێپتێمبەر " بە درێژایی نەوەکان دەنگ دەداتەوە و یادکردنەوە و تێگەیشتن لە هێرشەکانی 11 ی مانگی نۆ ڕۆژێک لە ڕۆژان لە جیهانێکدا یاد دەکرێتەوە کە هیچ کەسێکی تێدا نەماوە کە لە کاتی هێرشەکاندا لە ژیاندا بووبێت و ڕاستەوخۆ بیری بێت.
ئالان ئاڵدیکی تەمەن 13 ساڵ دەڵێت " وەک ئەوە وایە مەشخەڵەکە بدەیتە دەست یەکێکی دیکە. "
ئاڵدیکی ناوی باپیرەی و چەند کەسێکی دیکەی دوو ساڵی ڕابردوو خوێندووەتەوە، بەنیازە ڕۆژی چوارشەممە ئەو کارە بکات. ئاڵدیکی یادگارییەکانی باپیرەی ،ئالن تاراسیڤیچ، کە ئەندامێکی تیمەکانی ئاگرکوژێنەوە بووە، لە ژوورەکەیدا هێشتووەتەوە.
ئاڵدیکی ساڵی ڕابردوو بە ئامادەبووانی وت کە ئەوەندەی لەبارەی باپیرەیەوە بیستووە کە هەست دەکات دەیناسێت، وتی " بەڵام هێشتا، خۆزگە دەرفەتم هەبووایە بەڕاستی بتناسم."
ئاڵدیکی خۆبەخشانە بوو بە خوێنەر چونکە وا دەکات هەست بە نزیکبوونەوە لە باپیرەی بکات، هیوادارە منداڵی هەبێت و ئەوانیش بەشداری بکەن.
لە ناوەڕاستی نیویۆرکەوە لە ڕێی پەیوەندییەکی تەلەفونییەوە وتی " ئەوە شانازییەکی گەورەیە کە بتوانیت فێریان بکەیت، چونکە دەتوانیت وایان لێبکەیت میراتەکانیان بزانن و ئەوەی هەرگیز لەبیریان نەچێت." وتی لە ئێستاوە خۆی دەبینێتەوە کە هاوتەمەنەکانی خۆی فێر دەکات لەبارەی 11ی سێپتێمبەرەوە کە کەمێک یاخود هیچی لێنازانن.
کاتێک کاتی مەراسیمەکە دێت، ئاڵدیکی دەگەڕێت بە دوای زانیاری لەسەر ژیانی هەر کەسێک کە ناوی دەخوێنێتەوە.
دایکی، مێلیسا تاراسیڤیچ دەڵێت " ئەو بیر لە هەموو شتێک دەکاتەوە و لە گرنگی ئەوە تێدەگات کە بۆ کەسێک چی دەگەیەنێت".
خوێندنەوەی ناوی مردووەکان نەریتێکە کە لە سفری زەمینی زیاتر درێژ دەبێتەوە. سەربازە مردووەکانی جەنگ لە ڕێی خوێندنەوەی ناوەکانییانەوە ڕێزییان لێدەگیرێت، هەندێک لە ڕێکخراوە جووەکان لە ڕۆژی جیهانی یادکردنەوەدا، یۆم هاشوا، میوانداری خوێندنەوەی ناوی قوربانیانی هۆلۆکۆست دەکەن.
ناوی ئەو 168 کەسەی کە لە ساڵی 1995 لە بۆردومانی باڵەخانەیەکی فیدراڵی لە شاری ئۆکلاهۆما کوژران ساڵانە لە یادگارییەکەی ئەوێدا دەخوێندرێنەوە.
لە ساڵڕۆژی 11 ی ئەیلولدا، مەراسیمی پێنتاگۆن ئەندامانی سەربازیی یان بەرپرسان لەخۆدەگرێت کە ناوی ئەو 184 کەسە دەخوێننەوە کە لەوێ کوژراون. یادی نیشتمانی گەشتی 93 کەسوکار و هاوڕێکانی قوربانییەکان لیستی ئەو 40 سەرنشینە و ئەندامانی تیمی فڕۆکەوانییەکە دەخوێننەوە کە ژیانیان لە شوێنێکی دوورەدەستی نزیک شانکسڤیل لە ویلایەتی پێنسیلڤانیا کۆتایی هاتووە.
ساڵیادی هێرشەکەی 11ی سپتێمبەری 2001، نیویۆرک11ی نۆی 2023
ڕێوڕەسمە چەند کاتژمێرییەکە لە یادی 11ی سێپتێمبەردا لە نیویۆرک تەنها تایبەتە بە ناوی 2977 قوربانی لە هەر سێ شوێنەکەدا، لەگەڵ ئەو شەش کەسەی کە لە ساڵی 1993 لە بۆردومانی ناوەندی بازرگانی جیهانیدا کوژران. هەموویان لەلایەن ئەو کەسوکارانەوە دەخوێندرێنەوە کە خۆبەخشانە کاردەکەن و بە تیروپشک هەڵدەبژێردرێن.
هەریەکەیان کۆمەڵێک ناویان پێدەدرێت بۆ ئەوەی بە دەنگی بەرز بیخوێننەوە. هەروەها خوێنەران بەگشتی بە کورتی باس لە خزم و کەسە لە دەستچووەکانی خۆیان دەکەن، زۆرجار بە وردەکارییەکی کاریگەرەوە.
کاپری یارۆش ساڵی ڕابردوو لە بارەی مامە کوژراوەکەیەوە کە ئەندامی تیمەکانی ئاگرکوژێنەوەی نیویۆرک بووە بە ناوی کریستۆفەر مایکڵ مۆزیلۆوە، وتی " زۆرجار بیر لەوە دەکەمەوە کە چۆن، ئەگەر هێشتا لێرە بوویتایە، تۆ یەکێک دەبوویت لە باشترین هاوڕێکانم، لەگەڵمدا سەیری کۆلێژەکانت دەکرد، لە کێشەکانی دایکم و باوکم دەرتدەهێنام، لە کەناری جێرسی کۆدەبووینەوە."
ئێستا تەمەنی 17 ساڵە و بە کتێبێکی منداڵانی ماڵەوە گەورە بووە کە باس لە مامی و خێزانەکە دەکات کە تاوەکو ئێستاش لە گفتوگۆی ڕۆژانەدا باسی دەکەن.
" کریس ئەوەى زۆر بە دڵ دەبوو "، ئەمە دەستەواژەیەکە کە زۆرجار لە ماڵەکەدا دەبیسترێت.
یارۆش دوو جار لە مەراسیمی ناوەندی بازرگانیدا ناوی مامی خوێندووەتەوە.
لە ماڵی خێزانەکەی لە ناوەڕاستی نیوجرسی لە ڕێی پەیوەندییەکی تەلەفونییەوە وتی " بۆ من مانای زۆری هەیە کە دەتوانم بە جۆرێک ناوی مامم بە زیندووی بهێڵمەوە و تەنها بەردەوام بم لە خوێندنەوەی ناوی هەموو کەسێکی تر، بۆ ئەوەی زیاتر لە نەوەکانی داهاتوو بزانن." "هەستێکی باشم هەیە کە دەتوانم گرنگیی ئەوەی ڕوویداوە بگوازمەوە. "
هەروەها دوو خوشکە بچووکەکەی ناویان خوێندووەتەوە و یەکێکیان خۆی ئامادە دەکات بۆ ئەوەی ڕۆژی چوارشەممە جارێکی دیکە ئەو کارە بکاتەوە. دایکی ئەوان، پامێلا یارۆش، هەرگیز نەیتوانیوە خۆی پۆڵا بکات بۆ ئەوەی ناوی خۆی تۆمار بکات.
پامێلا یارۆشی خوشکی مۆزیلۆ دەڵێت " من ئەو هێزەم نییە. زۆر قورسە بۆ من، ئەوان ئازاترن. "
گریانی ژنێک لە 21هەم ساڵیادی هێرشەکانی 11ی نۆی 2001، نیویۆرک
تا ئێستا زۆرێک لە منداڵانی قوربانیانی 11ی سێپتێمبەر، وەک مێلیسا تاراسیڤیچ کە تازە لە قۆناغی ئامادەیی دەرچووبوو کاتێک باوکی مرد، ئێستا زۆر گەورە بووە. بەڵام نزیکەی 100 کەس لەدایک بوون دوای ئەوەی هێرشەکان یەکێک لە دایک و باوکیانی کوشت و ئێستا گەنجی پێگەیشتوون.
مانوێل دامۆتا جونیەر لە مەراسیمی ساڵی ڕابردوودا لە بارەی باوکییەوە کە داربڕ و بەڕێوبەری پڕۆژە بووە وتی " هەرچەندە هەرگیز یەکترمان نەبینیوە، بەڵام شانازی دەکەم کە ناو و میراتەکەت لەگەڵ خۆمدا هەڵبگرم. سوپاستان دەکەم کە ئەم ژیان و خێزانەتان پێبەخشیم. "
خوێنەرە گەنجەکان یەک لە دوای لە دوای یەک لە چالاکییەکەدا یادی خاڵۆزا و مامی مامی گەورە و باپیر و داپیرەیان کردەوە کە منداڵەکان بە درێژایی ژیانیان بیریان کردووە.
" هەموو ژیانم، باوکم وتوویەتی من تۆی بەبیر دەخەمەوە. "
" خۆزگە بتتوانیبایە بمبەیت بۆ ڕاوەماسی. "
" خۆزگە زیاترم هەبوایە لە وێنەیەک لەسەر چوارچێوەیەک. "
" هەرچەندە هەرگیز نەمتوانیوە تۆ بناسم، بەڵام هەرگیز لەبیرت ناکەم. "
سەرچاوە/ دەنگی ئەمەریکا