چۆن ڤیدیۆیەکی سەر تیک تۆک ئەو شەڕە گەورەیەی نێوان ئیسرائیلیـیەکان و فەلەستینیـیەکانی لێکەوتەوە

هەواڵی شەڕ و پـێکدادانی ئەم جارەی نێوان ئیسرائیلیـیەکان و فەلەستینیـیەکان لەوەوە بوو بە باسی میدیاکانی جیهان، کاتێک گەیشتە مزگەوتی ئەلەئەقسا، بەڵام لە بنەڕەتدا لە ڕەفتارێکی سەرکێشانەی گەنجێکی فەلەستینی تەمەن 17 ساڵەوە دەستیپـێکرد.

لە ناوەڕاستی مانگی چوار، لە ناو میترۆ پاسێکی ئۆرشەلیم دوو لاوی ئیسرائیلی پـێکەوە سەرقاڵی قسەکردنی خۆیان بوون، بەڵام لەناکاو گەنجێکی فەلەستینی کە دیارە پـێشتر لەگەڵ هاوڕێی خۆی پلانی بۆ هێرشەکە دانابوو، شەقازلەیەکی توند دەکێشێت بە یەکێک لەو دوو لاوە ئیسرائیلیـیە، پاشان ڤیدیۆی هێرشەکە لەسەر تیک تۆک بڵاودەکەنەوە.

بڵاوکردنەوەی ئەم ڤیدیۆیە کاردانەوەی توندی ژمارەیەک لە ئیسرائیلیـیە توندڕەوەکانی لێکەوتەوە کە وەک سووکایەتیپـێکردنێک لە ڤیدیۆکە دەڕوانن، بۆیە سەدان کەس لە توندڕەوانی ناو ڕێکخراوی لەهاڤە Lehava کەوتنە هێرشکردنە سەر عەرەبەکان لە چەند ناوچەیەک، لەوانە لە گوندی بێت ئیکسای باشوری ئۆرشەلیم 3 ئۆتۆمبیلی عەرەبەکانیان سووتاند و بە بۆیاخی ڕەش لەسەر جادەکەیان نووسی لە بارەی کاردانەوەکەیان لەسەر ڤیدیۆی تیک تۆکەکە.

ئەوەی جێی سەرنجە یەکێک لە سەرکردەکانی ئەو توندڕەوانە ئیتامار بێن گڤیرە (Itamar Ben-Gvir) کە بە ڕەچەڵەک کوردی جووی عێراقە و ئەندام پەرلەمانی ئیسرائیلە.

توندوتێژیـیەکان ڕۆژ لە دوای ڕۆژ زیاتربوون و ڕۆژانە توندڕەوانی هەردوولا پەلاماری خەڵکی ئاسایـیان دەدا.

هاوکات کێشەی ژمارەیەک ماڵی گەڕەکی شێخ جەراحی ئۆرشەلیم سەری‌هەڵدایەوە، ئەمەش هێندەی دیکە دۆخەکەی ئاڵۆزترکرد. ئەم کێشەیە دەگەڕێتەوە بۆ دەیان ساڵ لەمەوبەر کە وەک دەڵێن ڕێکخراوی ئیسرائیلی ئەو موڵک و ماڵانەی کڕیوەتەوە و ئێستا کەسانێک تیایاندا دانیشتوون موڵکی خۆیان نیـیە، بەڵام خێزانە فەلەستینیـیەکان ئەوە ڕەتدەکەنەوە و دەڵێن خۆیان خاوەنی ڕاستەقینەن.

ئەمەش جێی سەرنجە کە یەکێک لەو چالاکوانە فەلەستینیانەی ئێستا بووەتە سمبوڵی ناڕەزایی دانیشتوانی ئەو گەڕەکە مونا ئەلکوردە کە لە ڕێگەی ئینستگرامەکەیەوە داوادەکات بە هانایانەوە بچن.

پاشان توندوتێژیـیەکان گەیشتە ناو مزگەوتی ئەقسا و لە پـێکدادانی نێوان پـۆلیسی ئیسرائیلی و فەلەستیـنیـیەکاندا دەیان کەس برینداربوون.

لەگەڵ ئەوانەشدا، لە کەرتی غەززەوە موشەکبارانی ئیسرائیل دەستیپـێکرد، ئەمەش هێندەی دیکە ئیسرائیلیـیەکانی توڕەکرد، بۆیە لەشکری ئیسرائیل کەوتە وەڵامدانەوەی هێرشەکان بە فڕۆکە و بە موشەک لە کەشتیـیەکانیەوە لە دەریاوە.زیاتر لە 26 فەلەستینی لە غەززە کوژراون، لەوانە2 سەرکردەی حەماس و جیهادی ئیسلامی.

هاوکات لە دوێنێ و ئەمڕۆ سێشەممە زیاتر لە 300 موشەک لە غەززەوە گیراونەتە ئیسرائیل. هەرەچەندە زۆربەی ئەو موشەکانە لە ئاسماندا بە سیستەمی بەرگری ئاسنی ئیسرائیل تێکشکێنراون، بەڵام لەو موشەکانەشی کەوتوونەتە شوێنی دانیشتوان زیانی گیانی و مادیـیان لێکەوتووەتەوە. 2 ژنی ئیسرائیلی لە عەسقلان کوژراون و زیاتر لە 20 کەسیش برینداربوون. لە پاش ئەو زیانە گیانیانە، بەنیامین نەتەنیاهو، سەرۆک وەزیری ئیسرائیل فەرمانی کرد هێرشی توندتر بکرێتە سەر حەماس لە غەززە. لەشکری ئیسرائیل داوای لە فەلەستینیـیەکان کرد لە شوێنی بارەگاکانی حەماس و گروپە چەکدارەکانی دیکە دوربکەونەوە.

توندوتیژیـیەکان هەتا دێت و زیاتر دەبن و هیچ هەوڵێکی جدی نیـیە بۆ ڕاگرتنی ئەو شەڕە موشەکیـیانە، بەڵام سەرئەنجام هەر بە کۆتایی دەکات و ئەوەی باجە گەورەکەی ئەم شەڕە دەدات تەنیا خەڵکی سیڤیلە.