بەپێی راوبۆچونی ئەکادیمیست و شارەزاکان چەند کۆڵەکەیەکی پڕ بایەخ و بنچینەیی هەن کە شوناسی تەواوی کۆمەڵگە لە مەودایەکی شارستانیی جیاوازدا بەرجەستە دەکەن
میدیاکاران و راگەیاندنەکان لە نێوان کارامەیی و وابەستەگیدا، لەنێوان شەڕ و بەریەککەوتنی میدیایی و فشاری شارستانیدا، لەنێوان تایبەتمەندی دنیابینی و روانینی شارساتانی و بەشداریکردن لەشەڕێکدا کە وەک ئامڕاز و شەڕکەر بەکاربهێنرێن.
تیرۆر تەنها هێزێکی سەربازی و کوشندە نیە؛ بەڕای شارەزایان داعش بەرلەوەی هێزێکی کوشندە و تیرۆریستی بێت خاوەنی کولتور و هێزێکی ئایدۆلۆژییە و کێشەکە تەنها تیرۆر نییە، داعش و مەترسییەکانی تیرۆر
کردنەوەی چەندین دەروازەی راڤەکاریی و وردبونەوە لە تیرۆر و جیهادگەرایی تێکڕا چاودێرانی خستۆتە بەردەم کۆمەڵێک رەهەندی جومگەیی کە تێکڕا گفتوگۆو شیکاریی گەورە دەخوازێت
جیهادییەکان و ناوەندە ئیسلامییە توندڕەوەکان لە ئەوروپا تێکڕا بونەتە جێی پرسیار و لێکۆڵینەوە. کردنەوەی چەندین دەروازەی راڤەکاریی و وردبونەوە لە تیرۆر و جیهادگەرایی تێکڕا چاودێرانی خستۆتە بەردەم کۆمەڵێک رەهەندی جومگەیی
نەهامەتی و سەختی ژیان و گوزەرانی کەمئەندامان و خاوەن پێداویستییە تایبەتەکانی هەرێمی کوردستان لەئاستێکی ناهەموار و مەترسیدار دایە، شارەزایان رایانوایە وەڵامنەدانەوەی حکومەت و قەیرانە ئابورییە یەکلەدواییەکەکانی ئەم هەرێمە ژیانی کەمئەندامانی سەختر و دژوارتر کردووە
جیهادیزمی نێونەتەوەیی لەنێوان رۆژهەڵات و رۆژئاوادا کۆنفرانسی پانێڵە جیاوازەکان بوو لە پاریس سەبارەت بە جیهادگەرایی و تیرۆر و داعش کە 35 توێژەر لە وڵاتانی ئەوروپا و ئەمریکاو روسیا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە بەشداریان تیادا کردبوو
کردنەوەی چەندین دەروازەی راڤەکاریی و وردبونەوە لە تیرۆر و جیهادگەرایی تێکڕا چاودێرانی خستۆتە بەردەم کۆمەڵێک رەهەندی جومگەیی کە تێکڕا گفتوگۆو شیکاریی گەورە دەخوازێت، رەوشی مرۆڤبوون و مەترسی لەسەر تەواوی بەها مرۆیی
ئاوڕدانەوە لە سەلەفیەتگەرایی نوێی ئیسلامی لە خۆرئاوا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا راماندەگرێت لەبەردەم دنیایەک پرسیار و لێکۆڵینەوەی رژد و ئەکادیمیدا. کاتێک لەناو دڵی ئەوروپادا لە پاریسی پایتەختی فەرەنسادا
سەبارەت بە دۆزی کورد لە نێوان یرسی نیشتیمانیبوون و نانیشتیمانیبووندا، پرسی شوناس و نائامادەگی خوێندنەوەیەکی ئەکادیمی و زانستی هاوکات سەبارەت بە دەوڵەتی کوردی و سایکس پـیکۆ و هەژاریی مەعریفی
ژماره‌ی ئاواره‌كانی ناوخۆیی له ساڵی 2005 هەتا 2016 له هه‌رێمی كوردستان ده‌گاته نزیكه‌ی یەک ملیۆن و 680 هەزار كه‌س و زۆربه‌یان له پارێزگای دهۆكن كه 15% ئاواره‌كانی ناوخۆیی دهۆک له‌ناو كه‌مپه‌كانی نیشته‌جێكراون و 85% دیكه‌ش له ده‌ره‌وه كه‌مپه‌كان ده‌ژین
دەڵێت "ئێمە بەهەموو شێوەیەک هاوکاری رۆژنامەنوسانین و هاوکاری دەزگاکانی راگەیاندنین؛ وە هەموو ئەو کارانە مەحکوم دەکەین و لەلایەن ئێمەوە رێگە پێدراو نیە."
بەپێی ڕاپۆرتە جیهانییەکان بەتایبەتی ئەمینیستی ئینتەرناشناڵ و پەیامنێرانی بێسنور، ڕێکخراوی بەرگری لە ڕۆژنامەنوسان CPJ و Freedom House و وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا و هەڵمەتی بەدەنگەوەهاتنی یونسکۆ تێکڕا سەبارەت بە ڕەوشی ڕۆژنامەنوسان و میدیا سەربخۆکان دەرخەری ئەو ڕاستیانەن کە پێشێلکارییەکی زۆر بەرامبەر بە رۆژنامەنوسان و میدیا سەربەخۆکان لە ئارادایە لە جیهاندا بە گشتی و لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بەتایبەتی.
کۆمەڵکوژی و پاکتاوکردن و راگواستن پێکڕا کردەگەلێکی نامرۆڤانەو ناشارستانینە بوون کە بە درێژایی مێژووی ستەمکاریی و دیکتاتۆریی روویانداوە و تائەوڕۆکە کاریگەرییە مەترسیدار و نامرۆییەکانی لەسەر جەستەی کۆمەڵایەتی و شارستانی وەک خۆیان هەرماون
ئەو کڵێشەسازییە شارستانییەی کە کۆمەڵگەیەکی زیندوو لە نەخشەیەکی یاسایی و سیاسی و ئابوری و دەستوریدا رێکدەخات، تێکڕا راماندەگرێت لەبەردەم تاوتوێکردن و شیکردنەوەگەلێکی ئەکادیمی و زانستیدا بۆ بەرپاکردنی وتووێژێکی هەمەلایەنە
نەهامەتییەکانی خەڵک لە هەرێمی کوردستاندا لە ڕووی ئابوری و بژێوی ژیان و دابیننەکردنی لانیکەمی پێداویستییە هەرە سەرەتاییەکان بۆ هاوڵاتیان گەیشتۆتە دۆخێکی ترسناک
دنیای رۆشنبیری و فەرهەنگی هەر نەتەوەیەک، هەر نیشتیمانێک بە کارئەکتەر و داهێنان و بەرهەمە جیدی و پڕ بایەخاکانیاندا دەناسرێتە، کاتێک باس لە بەریتانیا دەکرێت ناتوانیت شاکارەکانی شکسپیرت بیر نەکەوێتەوە
زیاتر نیشـان بده
